ଧମ୍ମପଦ
॥ ନମୋ ତସ୍ସ ଭଗୱତୋ ଅରହତୋ ସମ୍ମାସମ୍ବୁଦ୍ଧସ୍ସ॥
ଖୁଦ୍ଦକନିକାୟେ
ଧମ୍ମପଦ
୧. ୟମକୱଗ୍ଗୋ
ମନୋପୁବ୍ବଙ୍ଗମା ଧମ୍ମା, ମନୋସେଟ୍ଠା ମନୋମୟା।
ମନସା ଚେ ପଦୁଟ୍ଠେନ, ଭାସତି ୱା କରୋତି ୱା।
ତତୋ ନଂ ଦୁକ୍ଖମନ୍ୱେତି, ଚକ୍କଂୱ ୱହତୋ ପଦଂ॥
ମନୋପୁବ୍ବଙ୍ଗମା ଧମ୍ମା, ମନୋସେଟ୍ଠା ମନୋମୟା।
ମନସା ଚେ ପସନ୍ନେନ, ଭାସତି ୱା କରୋତି ୱା।
ତତୋ ନଂ ସୁଖମନ୍ୱେତି, ଛାୟାୱ ଅନପାୟିନୀ [ଅନୁପାୟିନୀ (କ॰)] ॥
ଅକ୍କୋଚ୍ଛି ମଂ ଅୱଧି ମଂ, ଅଜିନି [ଅଜିନୀ (?)] ମଂ ଅହାସି ମେ।
ୟେ ଚ ତଂ ଉପନୟ୍ହନ୍ତି, ୱେରଂ ତେସଂ ନ ସମ୍ମତି॥
ଅକ୍କୋଚ୍ଛି ମଂ ଅୱଧି ମଂ, ଅଜିନି ମଂ ଅହାସି ମେ।
ୟେ ଚ ତଂ ନୁପନୟ୍ହନ୍ତି, ୱେରଂ ତେସୂପସମ୍ମତି॥
ନ ହି ୱେରେନ ୱେରାନି, ସମ୍ମନ୍ତୀଧ କୁଦାଚନଂ।
ଅୱେରେନ ଚ ସମ୍ମନ୍ତି, ଏସ ଧମ୍ମୋ ସନନ୍ତନୋ॥
ପରେ ଚ ନ ୱିଜାନନ୍ତି, ମୟମେତ୍ଥ ୟମାମସେ।
ୟେ ଚ ତତ୍ଥ ୱିଜାନନ୍ତି, ତତୋ ସମ୍ମନ୍ତି ମେଧଗା॥
ସୁଭାନୁପସ୍ସିଂ ୱିହରନ୍ତଂ, ଇନ୍ଦ୍ରିୟେସୁ ଅସଂୱୁତଂ।
ଭୋଜନମ୍ହି ଚାମତ୍ତଞ୍ଞୁଂ, କୁସୀତଂ ହୀନୱୀରିୟଂ।
ତଂ ୱେ ପସହତି ମାରୋ, ୱାତୋ ରୁକ୍ଖଂୱ ଦୁବ୍ବଲଂ॥
ଅସୁଭାନୁପସ୍ସିଂ ୱିହରନ୍ତଂ, ଇନ୍ଦ୍ରିୟେସୁ ସୁସଂୱୁତଂ।
ଭୋଜନମ୍ହି ଚ ମତ୍ତଞ୍ଞୁଂ, ସଦ୍ଧଂ ଆରଦ୍ଧୱୀରିୟଂ।
ତଂ ୱେ ନପ୍ପସହତି ମାରୋ, ୱାତୋ ସେଲଂୱ ପବ୍ବତଂ॥
ଅନିକ୍କସାୱୋ କାସାୱଂ, ୟୋ ୱତ୍ଥଂ ପରିଦହିସ୍ସତି।
ଅପେତୋ ଦମସଚ୍ଚେନ, ନ ସୋ କାସାୱମରହତି॥
ୟୋ ଚ ୱନ୍ତକସାୱସ୍ସ, ସୀଲେସୁ ସୁସମାହିତୋ।
ଉପେତୋ ଦମସଚ୍ଚେନ, ସ ୱେ କାସାୱମରହତି॥
ଅସାରେ ସାରମତିନୋ, ସାରେ ଚାସାରଦସ୍ସିନୋ।
ତେ ସାରଂ ନାଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି, ମିଚ୍ଛାସଙ୍କପ୍ପଗୋଚରା॥
ସାରଞ୍ଚ ସାରତୋ ଞତ୍ୱା, ଅସାରଞ୍ଚ ଅସାରତୋ।
ତେ ସାରଂ ଅଧିଗଚ୍ଛନ୍ତି, ସମ୍ମାସଙ୍କପ୍ପଗୋଚରା॥
ୟଥା ଅଗାରଂ ଦୁଚ୍ଛନ୍ନଂ, ୱୁଟ୍ଠୀ ସମତିୱିଜ୍ଝତି।
ଏୱଂ ଅଭାୱିତଂ ଚିତ୍ତଂ, ରାଗୋ ସମତିୱିଜ୍ଝତି॥
ୟଥା ଅଗାରଂ ସୁଛନ୍ନଂ, ୱୁଟ୍ଠୀ ନ ସମତିୱିଜ୍ଝତି।
ଏୱଂ ସୁଭାୱିତଂ ଚିତ୍ତଂ, ରାଗୋ ନ ସମତିୱିଜ୍ଝତି॥
ଇଧ ସୋଚତି ପେଚ୍ଚ ସୋଚତି, ପାପକାରୀ ଉଭୟତ୍ଥ ସୋଚତି।
ସୋ ସୋଚତି ସୋ ୱିହଞ୍ଞତି, ଦିସ୍ୱା କମ୍ମକିଲିଟ୍ଠମତ୍ତନୋ॥
ଇଧ ମୋଦତି ପେଚ୍ଚ ମୋଦତି, କତପୁଞ୍ଞୋ ଉଭୟତ୍ଥ ମୋଦତି।
ସୋ ମୋଦତି ସୋ ପମୋଦତି, ଦିସ୍ୱା କମ୍ମୱିସୁଦ୍ଧିମତ୍ତନୋ॥
ଇଧ ତପ୍ପତି ପେଚ୍ଚ ତପ୍ପତି, ପାପକାରୀ [ପାପକାରି (?)] ଉଭୟତ୍ଥ ତପ୍ପତି।
‘‘ପାପଂ ମେ କତ’’ନ୍ତି ତପ୍ପତି, ଭିୟ୍ୟୋ [ଭୀୟୋ (ସୀ॰)] ତପ୍ପତି ଦୁଗ୍ଗତିଂ ଗତୋ॥
ଇଧ ନନ୍ଦତି ପେଚ୍ଚ ନନ୍ଦତି, କତପୁଞ୍ଞୋ ଉଭୟତ୍ଥ ନନ୍ଦତି।
‘‘ପୁଞ୍ଞଂ ମେ କତ’’ନ୍ତି ନନ୍ଦତି, ଭିୟ୍ୟୋ ନନ୍ଦତି ସୁଗ୍ଗତିଂ ଗତୋ॥
ବହୁମ୍ପି ଚେ ସଂହିତ [ସହିତଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ଭାସମାନୋ, ନ ତକ୍କରୋ ହୋତି ନରୋ ପମତ୍ତୋ।
ଗୋପୋୱ ଗାୱୋ ଗଣୟଂ ପରେସଂ, ନ ଭାଗୱା ସାମଞ୍ଞସ୍ସ ହୋତି॥
ଅପ୍ପମ୍ପି ଚେ ସଂହିତ ଭାସମାନୋ, ଧମ୍ମସ୍ସ ହୋତି [ହୋତୀ (ସୀ॰ ପୀ॰)] ଅନୁଧମ୍ମଚାରୀ।
ରାଗଞ୍ଚ ଦୋସଞ୍ଚ ପହାୟ ମୋହଂ, ସମ୍ମପ୍ପଜାନୋ ସୁୱିମୁତ୍ତଚିତ୍ତୋ।
ଅନୁପାଦିୟାନୋ ଇଧ ୱା ହୁରଂ ୱା, ସ ଭାଗୱା ସାମଞ୍ଞସ୍ସ ହୋତି॥
ୟମକୱଗ୍ଗୋ ପଠମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨. ଅପ୍ପମାଦୱଗ୍ଗୋ
ଅପ୍ପମାଦୋ ଅମତପଦଂ [ଅମତଂ ପଦଂ (କ॰)] , ପମାଦୋ ମଚ୍ଚୁନୋ ପଦଂ।
ଅପ୍ପମତ୍ତା ନ ମୀୟନ୍ତି, ୟେ ପମତ୍ତା ୟଥା ମତା॥
ଏୱଂ [ଏତଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ୱିସେସତୋ ଞତ୍ୱା, ଅପ୍ପମାଦମ୍ହି ପଣ୍ଡିତା।
ଅପ୍ପମାଦେ ପମୋଦନ୍ତି, ଅରିୟାନଂ ଗୋଚରେ ରତା॥
ତେ ଝାୟିନୋ ସାତତିକା, ନିଚ୍ଚଂ ଦଳ୍ହପରକ୍କମା।
ଫୁସନ୍ତି ଧୀରା ନିବ୍ବାନଂ, ୟୋଗକ୍ଖେମଂ ଅନୁତ୍ତରଂ॥
ଉଟ୍ଠାନୱତୋ ସତୀମତୋ [ସତିମତୋ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କ॰)] , ସୁଚିକମ୍ମସ୍ସ ନିସମ୍ମକାରିନୋ।
ସଞ୍ଞତସ୍ସ ଧମ୍ମଜୀୱିନୋ, ଅପ୍ପମତ୍ତସ୍ସ [ଅପମତ୍ତସ୍ସ (?)] ୟସୋଭିୱଡ୍ଢତି॥
ଉଟ୍ଠାନେନପ୍ପମାଦେନ , ସଂୟମେନ ଦମେନ ଚ।
ଦୀପଂ କୟିରାଥ ମେଧାୱୀ, ୟଂ ଓଘୋ ନାଭିକୀରତି॥
ପମାଦମନୁୟୁଞ୍ଜନ୍ତି, ବାଲା ଦୁମ୍ମେଧିନୋ ଜନା।
ଅପ୍ପମାଦଞ୍ଚ ମେଧାୱୀ, ଧନଂ ସେଟ୍ଠଂୱ ରକ୍ଖତି॥
ମା ପମାଦମନୁୟୁଞ୍ଜେଥ, ମା କାମରତିସନ୍ଥୱଂ [ସନ୍ଧୱଂ (କ)] ।
ଅପ୍ପମତ୍ତୋ ହି ଝାୟନ୍ତୋ, ପପ୍ପୋତି ୱିପୁଲଂ ସୁଖଂ॥
ପମାଦଂ ଅପ୍ପମାଦେନ, ୟଦା ନୁଦତି ପଣ୍ଡିତୋ।
ପଞ୍ଞାପାସାଦମାରୁୟ୍ହ, ଅସୋକୋ ସୋକିନିଂ ପଜଂ।
ପବ୍ବତଟ୍ଠୋୱ ଭୂମଟ୍ଠେ [ଭୁମ୍ମଟ୍ଠେ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰)] , ଧୀରୋ ବାଲେ ଅୱେକ୍ଖତି॥
ଅପ୍ପମତ୍ତୋ ପମତ୍ତେସୁ, ସୁତ୍ତେସୁ ବହୁଜାଗରୋ।
ଅବଲସ୍ସଂୱ ସୀଘସ୍ସୋ, ହିତ୍ୱା ୟାତି ସୁମେଧସୋ॥
ଅପ୍ପମାଦେନ ମଘୱା, ଦେୱାନଂ ସେଟ୍ଠତଂ ଗତୋ।
ଅପ୍ପମାଦଂ ପସଂସନ୍ତି, ପମାଦୋ ଗରହିତୋ ସଦା॥
ଅପ୍ପମାଦରତୋ ଭିକ୍ଖୁ, ପମାଦେ ଭୟଦସ୍ସି ୱା।
ସଂୟୋଜନଂ ଅଣୁଂ ଥୂଲଂ, ଡହଂ ଅଗ୍ଗୀୱ ଗଚ୍ଛତି॥
ଅପ୍ପମାଦରତୋ ଭିକ୍ଖୁ, ପମାଦେ ଭୟଦସ୍ସି ୱା।
ଅଭବ୍ବୋ ପରିହାନାୟ, ନିବ୍ବାନସ୍ସେୱ ସନ୍ତିକେ॥
ଅପ୍ପମାଦୱଗ୍ଗୋ ଦୁତିୟୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୩. ଚିତ୍ତୱଗ୍ଗୋ
ଫନ୍ଦନଂ ଚପଲଂ ଚିତ୍ତଂ, ଦୂରକ୍ଖଂ [ଦୁରକ୍ଖଂ (ସବ୍ବତ୍ଥ)] ଦୁନ୍ନିୱାରୟଂ।
ଉଜୁଂ କରୋତି ମେଧାୱୀ, ଉସୁକାରୋୱ ତେଜନଂ॥
ୱାରିଜୋୱ ଥଲେ ଖିତ୍ତୋ, ଓକମୋକତଉବ୍ଭତୋ।
ପରିଫନ୍ଦତିଦଂ ଚିତ୍ତଂ, ମାରଧେୟ୍ୟଂ ପହାତୱେ॥
ଦୁନ୍ନିଗ୍ଗହସ୍ସ ଲହୁନୋ, ୟତ୍ଥକାମନିପାତିନୋ।
ଚିତ୍ତସ୍ସ ଦମଥୋ ସାଧୁ, ଚିତ୍ତଂ ଦନ୍ତଂ ସୁଖାୱହଂ॥
ସୁଦୁଦ୍ଦସଂ ସୁନିପୁଣଂ, ୟତ୍ଥକାମନିପାତିନଂ।
ଚିତ୍ତଂ ରକ୍ଖେଥ ମେଧାୱୀ, ଚିତ୍ତଂ ଗୁତ୍ତଂ ସୁଖାୱହଂ॥
ଦୂରଙ୍ଗମଂ ଏକଚରଂ [ଏକଚାରଂ (କ॰)] , ଅସରୀରଂ ଗୁହାସୟଂ।
ୟେ ଚିତ୍ତଂ ସଂୟମେସ୍ସନ୍ତି, ମୋକ୍ଖନ୍ତି ମାରବନ୍ଧନା॥
ଅନୱଟ୍ଠିତଚିତ୍ତସ୍ସ, ସଦ୍ଧମ୍ମଂ ଅୱିଜାନତୋ।
ପରିପ୍ଲୱପସାଦସ୍ସ, ପଞ୍ଞା ନ ପରିପୂରତି॥
ଅନୱସ୍ସୁତଚିତ୍ତସ୍ସ, ଅନନ୍ୱାହତଚେତସୋ।
ପୁଞ୍ଞପାପପହୀନସ୍ସ, ନତ୍ଥି ଜାଗରତୋ ଭୟଂ॥
କୁମ୍ଭୂପମଂ କାୟମିମଂ ୱିଦିତ୍ୱା, ନଗରୂପମଂ ଚିତ୍ତମିଦଂ ଠପେତ୍ୱା।
ୟୋଧେଥ ମାରଂ ପଞ୍ଞାୱୁଧେନ, ଜିତଞ୍ଚ ରକ୍ଖେ ଅନିୱେସନୋ ସିୟା॥
ଅଚିରଂ ୱତୟଂ କାୟୋ, ପଥୱିଂ ଅଧିସେସ୍ସତି।
ଛୁଦ୍ଧୋ ଅପେତୱିଞ୍ଞାଣୋ, ନିରତ୍ଥଂୱ କଲିଙ୍ଗରଂ॥
ଦିସୋ ଦିସଂ ୟଂ ତଂ କୟିରା, ୱେରୀ ୱା ପନ ୱେରିନଂ।
ମିଚ୍ଛାପଣିହିତଂ ଚିତ୍ତଂ, ପାପିୟୋ [ପାପିୟଂ (?)] ନଂ ତତୋ କରେ॥
ନ ତଂ ମାତା ପିତା କୟିରା, ଅଞ୍ଞେ ୱାପି ଚ ଞାତକା।
ସମ୍ମାପଣିହିତଂ ଚିତ୍ତଂ, ସେୟ୍ୟସୋ ନଂ ତତୋ କରେ॥
ଚିତ୍ତୱଗ୍ଗୋ ତତିୟୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୪. ପୁପ୍ଫୱଗ୍ଗୋ
କୋ ଇମଂ [କୋମଂ (କ॰)] ପଥୱିଂ ୱିଚେସ୍ସତି [ୱିଜେସ୍ସତି (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] , ୟମଲୋକଞ୍ଚ ଇମଂ ସଦେୱକଂ।
କୋ ଧମ୍ମପଦଂ ସୁଦେସିତଂ, କୁସଲୋ ପୁପ୍ଫମିୱ ପଚେସ୍ସତି [ପୁପ୍ଫମିୱପ୍ପଚେସ୍ସତି (କ॰)] ॥
ସେଖୋ ପଥୱିଂ ୱିଚେସ୍ସତି, ୟମଲୋକଞ୍ଚ ଇମଂ ସଦେୱକଂ।
ସେଖୋ ଧମ୍ମପଦଂ ସୁଦେସିତଂ, କୁସଲୋ ପୁପ୍ଫମିୱ ପଚେସ୍ସତି॥
ଫେଣୂପମଂ କାୟମିମଂ ୱିଦିତ୍ୱା, ମରୀଚିଧମ୍ମଂ ଅଭିସମ୍ବୁଧାନୋ।
ଛେତ୍ୱାନ ମାରସ୍ସ ପପୁପ୍ଫକାନି [ସପୁପ୍ଫକାନି (ଟୀକା)] , ଅଦସ୍ସନଂ ମଚ୍ଚୁରାଜସ୍ସ ଗଚ୍ଛେ॥
ପୁପ୍ଫାନି ହେୱ ପଚିନନ୍ତଂ, ବ୍ୟାସତ୍ତମନସଂ [ବ୍ୟାସତ୍ତମାନସଂ (କ॰)] ନରଂ।
ସୁତ୍ତଂ ଗାମଂ ମହୋଘୋୱ, ମଚ୍ଚୁ ଆଦାୟ ଗଚ୍ଛତି॥
ପୁପ୍ଫାନି ହେୱ ପଚିନନ୍ତଂ, ବ୍ୟାସତ୍ତମନସଂ ନରଂ।
ଅତିତ୍ତଞ୍ଞେୱ କାମେସୁ, ଅନ୍ତକୋ କୁରୁତେ ୱସଂ॥
ୟଥାପି ଭମରୋ ପୁପ୍ଫଂ, ୱଣ୍ଣଗନ୍ଧମହେଠୟଂ [ୱଣ୍ଣଗନ୍ଧମପୋଠୟଂ (କ॰)] ।
ପଲେତି ରସମାଦାୟ, ଏୱଂ ଗାମେ ମୁନୀ ଚରେ॥
ନ ପରେସଂ ୱିଲୋମାନି, ନ ପରେସଂ କତାକତଂ।
ଅତ୍ତନୋୱ ଅୱେକ୍ଖେୟ୍ୟ, କତାନି ଅକତାନି ଚ॥
ୟଥାପି ରୁଚିରଂ ପୁପ୍ଫଂ, ୱଣ୍ଣୱନ୍ତଂ ଅଗନ୍ଧକଂ।
ଏୱଂ ସୁଭାସିତା ୱାଚା, ଅଫଲା ହୋତି ଅକୁବ୍ବତୋ॥
ୟଥାପି ରୁଚିରଂ ପୁପ୍ଫଂ, ୱଣ୍ଣୱନ୍ତଂ ସୁଗନ୍ଧକଂ [ସଗନ୍ଧକଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ।
ଏୱଂ ସୁଭାସିତା ୱାଚା, ସଫଲା ହୋତି କୁବ୍ବତୋ [ସକୁବ୍ବତୋ (ସୀ॰ ପୀ॰), ପକୁବ୍ବତୋ (ସୀ॰ ଅଟ୍ଠ॰), ସୁକୁବ୍ବତୋ (ସ୍ୟା॰ କଂ॰)] ॥
ୟଥାପି ପୁପ୍ଫରାସିମ୍ହା, କୟିରା ମାଲାଗୁଣେ ବହୂ।
ଏୱଂ ଜାତେନ ମଚ୍ଚେନ, କତ୍ତବ୍ବଂ କୁସଲଂ ବହୁଂ॥
ନ ପୁପ୍ଫଗନ୍ଧୋ ପଟିୱାତମେତି, ନ ଚନ୍ଦନଂ ତଗରମଲ୍ଲିକା [ତଗରମଲ୍ଲିକା (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ।
ସତଞ୍ଚ ଗନ୍ଧୋ ପଟିୱାତମେତି, ସବ୍ବା ଦିସା ସପ୍ପୁରିସୋ ପୱାୟତି॥
ଚନ୍ଦନଂ ତଗରଂ ୱାପି, ଉପ୍ପଲଂ ଅଥ ୱସ୍ସିକୀ।
ଏତେସଂ ଗନ୍ଧଜାତାନଂ, ସୀଲଗନ୍ଧୋ ଅନୁତ୍ତରୋ॥
ଅପ୍ପମତ୍ତୋ ଅୟଂ ଗନ୍ଧୋ, ୟ୍ୱାୟଂ ତଗରଚନ୍ଦନଂ [ୟାୟଂ ତଗରଚନ୍ଦନୀ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ।
ୟୋ ଚ ସୀଲୱତଂ ଗନ୍ଧୋ, ୱାତି ଦେୱେସୁ ଉତ୍ତମୋ॥
ତେସଂ ସମ୍ପନ୍ନସୀଲାନଂ, ଅପ୍ପମାଦୱିହାରିନଂ।
ସମ୍ମଦଞ୍ଞା ୱିମୁତ୍ତାନଂ, ମାରୋ ମଗ୍ଗଂ ନ ୱିନ୍ଦତି॥
ୟଥା ସଙ୍କାରଠାନସ୍ମିଂ [ସଙ୍କାରଧାନସ୍ମିଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] , ଉଜ୍ଝିତସ୍ମିଂ ମହାପଥେ।
ପଦୁମଂ ତତ୍ଥ ଜାୟେଥ, ସୁଚିଗନ୍ଧଂ ମନୋରମଂ॥
ଏୱଂ ସଙ୍କାରଭୂତେସୁ, ଅନ୍ଧଭୂତେ [ଅନ୍ଧୀଭୂତେ (କ॰)] ପୁଥୁଜ୍ଜନେ।
ଅତିରୋଚତି ପଞ୍ଞାୟ, ସମ୍ମାସମ୍ବୁଦ୍ଧସାୱକୋ॥
ପୁପ୍ଫୱଗ୍ଗୋ ଚତୁତ୍ଥୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୫. ବାଲୱଗ୍ଗୋ
ଦୀଘା ଜାଗରତୋ ରତ୍ତି, ଦୀଘଂ ସନ୍ତସ୍ସ ୟୋଜନଂ।
ଦୀଘୋ ବାଲାନଂ ସଂସାରୋ, ସଦ୍ଧମ୍ମଂ ଅୱିଜାନତଂ॥
ଚରଞ୍ଚେ ନାଧିଗଚ୍ଛେୟ୍ୟ, ସେୟ୍ୟଂ ସଦିସମତ୍ତନୋ।
ଏକଚରିୟଂ [ଏକଚରିୟଂ (କ॰)] ଦଳ୍ହଂ କୟିରା, ନତ୍ଥି ବାଲେ ସହାୟତା॥
ପୁତ୍ତା ମତ୍ଥି ଧନମ୍ମତ୍ଥି [ପୁତ୍ତମତ୍ଥି ଧନମତ୍ଥି (କ॰)] , ଇତି ବାଲୋ ୱିହଞ୍ଞତି।
ଅତ୍ତା ହି [ଅତ୍ତାପି (?)] ଅତ୍ତନୋ ନତ୍ଥି, କୁତୋ ପୁତ୍ତା କୁତୋ ଧନଂ॥
ୟୋ ବାଲୋ ମଞ୍ଞତି ବାଲ୍ୟଂ, ପଣ୍ଡିତୋ ୱାପି ତେନ ସୋ।
ବାଲୋ ଚ ପଣ୍ଡିତମାନୀ, ସ ୱେ ‘‘ବାଲୋ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ୟାୱଜୀୱମ୍ପି ଚେ ବାଲୋ, ପଣ୍ଡିତଂ ପୟିରୁପାସତି।
ନ ସୋ ଧମ୍ମଂ ୱିଜାନାତି, ଦବ୍ବୀ ସୂପରସଂ ୟଥା॥
ମୁହୁତ୍ତମପି ଚେ ୱିଞ୍ଞୂ, ପଣ୍ଡିତଂ ପୟିରୁପାସତି।
ଖିପ୍ପଂ ଧମ୍ମଂ ୱିଜାନାତି, ଜିୱ୍ହା ସୂପରସଂ ୟଥା॥
ଚରନ୍ତି ବାଲା ଦୁମ୍ମେଧା, ଅମିତ୍ତେନେୱ ଅତ୍ତନା।
କରୋନ୍ତା ପାପକଂ କମ୍ମଂ, ୟଂ ହୋତି କଟୁକପ୍ଫଲଂ॥
ନ ତଂ କମ୍ମଂ କତଂ ସାଧୁ, ୟଂ କତ୍ୱା ଅନୁତପ୍ପତି।
ୟସ୍ସ ଅସ୍ସୁମୁଖୋ ରୋଦଂ, ୱିପାକଂ ପଟିସେୱତି॥
ତଞ୍ଚ କମ୍ମଂ କତଂ ସାଧୁ, ୟଂ କତ୍ୱା ନାନୁତପ୍ପତି।
ୟସ୍ସ ପତୀତୋ ସୁମନୋ, ୱିପାକଂ ପଟିସେୱତି॥
ମଧୁୱା [ମଧୁଂ ୱା (ଦୀ॰ ନି॰ ଟୀକା ୧)] ମଞ୍ଞତି ବାଲୋ, ୟାୱ ପାପଂ ନ ପଚ୍ଚତି।
ୟଦା ଚ ପଚ୍ଚତି ପାପଂ, ବାଲୋ [ଅଥ ବାଲୋ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰) ଅଥ (?)] ଦୁକ୍ଖଂ ନିଗଚ୍ଛତି॥
ମାସେ ମାସେ କୁସଗ୍ଗେନ, ବାଲୋ ଭୁଞ୍ଜେୟ୍ୟ ଭୋଜନଂ।
ନ ସୋ ସଙ୍ଖାତଧମ୍ମାନଂ [ସଙ୍ଖତଧମ୍ମାନଂ (ସୀ॰ ପୀ॰ କ॰)] , କଲଂ ଅଗ୍ଘତି ସୋଳସିଂ॥
ନ ହି ପାପଂ କତଂ କମ୍ମଂ, ସଜ୍ଜୁ ଖୀରଂୱ ମୁଚ୍ଚତି।
ଡହନ୍ତଂ ବାଲମନ୍ୱେତି, ଭସ୍ମଚ୍ଛନ୍ନୋୱ [ଭସ୍ମାଛନ୍ନୋୱ (ସୀ॰ ପୀ॰ କ॰)] ପାୱକୋ॥
ୟାୱଦେୱ ଅନତ୍ଥାୟ, ଞତ୍ତଂ [ଞାତଂ (?)] ବାଲସ୍ସ ଜାୟତି।
ହନ୍ତି ବାଲସ୍ସ ସୁକ୍କଂସଂ, ମୁଦ୍ଧମସ୍ସ ୱିପାତୟଂ॥
ଅସନ୍ତଂ ଭାୱନମିଚ୍ଛେୟ୍ୟ [ଅସନ୍ତଂ ଭାୱମିଚ୍ଛେୟ୍ୟ (ସ୍ୟା॰), ଅସନ୍ତଭାୱନମିଚ୍ଛେୟ୍ୟ (କ॰)] , ପୁରେକ୍ଖାରଞ୍ଚ ଭିକ୍ଖୁସୁ।
ଆୱାସେସୁ ଚ ଇସ୍ସରିୟଂ, ପୂଜା ପରକୁଲେସୁ ଚ॥
ମମେୱ କତ ମଞ୍ଞନ୍ତୁ, ଗିହୀପବ୍ବଜିତା ଉଭୋ।
ମମେୱାତିୱସା ଅସ୍ସୁ, କିଚ୍ଚାକିଚ୍ଚେସୁ କିସ୍ମିଚି।
ଇତି ବାଲସ୍ସ ସଙ୍କପ୍ପୋ, ଇଚ୍ଛା ମାନୋ ଚ ୱଡ୍ଢତି॥
ଅଞ୍ଞା ହି ଲାଭୂପନିସା, ଅଞ୍ଞା ନିବ୍ବାନଗାମିନୀ।
ଏୱମେତଂ ଅଭିଞ୍ଞାୟ, ଭିକ୍ଖୁ ବୁଦ୍ଧସ୍ସ ସାୱକୋ।
ସକ୍କାରଂ ନାଭିନନ୍ଦେୟ୍ୟ, ୱିୱେକମନୁବ୍ରୂହୟେ॥
ବାଲୱଗ୍ଗୋ ପଞ୍ଚମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୬. ପଣ୍ଡିତୱଗ୍ଗୋ
ନିଧୀନଂୱ ପୱତ୍ତାରଂ, ୟଂ ପସ୍ସେ ୱଜ୍ଜଦସ୍ସିନଂ।
ନିଗ୍ଗୟ୍ହୱାଦିଂ ମେଧାୱିଂ, ତାଦିସଂ ପଣ୍ଡିତଂ ଭଜେ।
ତାଦିସଂ ଭଜମାନସ୍ସ, ସେୟ୍ୟୋ ହୋତି ନ ପାପିୟୋ॥
ଓୱଦେୟ୍ୟାନୁସାସେୟ୍ୟ, ଅସବ୍ଭା ଚ ନିୱାରୟେ।
ସତଞ୍ହି ସୋ ପିୟୋ ହୋତି, ଅସତଂ ହୋତି ଅପ୍ପିୟୋ॥
ନ ଭଜେ ପାପକେ ମିତ୍ତେ, ନ ଭଜେ ପୁରିସାଧମେ।
ଭଜେଥ ମିତ୍ତେ କଲ୍ୟାଣେ, ଭଜେଥ ପୁରିସୁତ୍ତମେ॥
ଧମ୍ମପୀତି ସୁଖଂ ସେତି, ୱିପ୍ପସନ୍ନେନ ଚେତସା।
ଅରିୟପ୍ପୱେଦିତେ ଧମ୍ମେ, ସଦା ରମତି ପଣ୍ଡିତୋ॥
ଉଦକଞ୍ହି ନୟନ୍ତି ନେତ୍ତିକା, ଉସୁକାରା ନମୟନ୍ତି [ଦମୟନ୍ତି (କ॰)] ତେଜନଂ।
ଦାରୁଂ ନମୟନ୍ତି ତଚ୍ଛକା, ଅତ୍ତାନଂ ଦମୟନ୍ତି ପଣ୍ଡିତା॥
ସେଲୋ ୟଥା ଏକଘନୋ [ଏକଗ୍ଘନୋ (କ॰)] , ୱାତେନ ନ ସମୀରତି।
ଏୱଂ ନିନ୍ଦାପସଂସାସୁ, ନ ସମିଞ୍ଜନ୍ତି ପଣ୍ଡିତା॥
ୟଥାପି ରହଦୋ ଗମ୍ଭୀରୋ, ୱିପ୍ପସନ୍ନୋ ଅନାୱିଲୋ।
ଏୱଂ ଧମ୍ମାନି ସୁତ୍ୱାନ, ୱିପ୍ପସୀଦନ୍ତି ପଣ୍ଡିତା॥
ସବ୍ବତ୍ଥ ୱେ ସପ୍ପୁରିସା ଚଜନ୍ତି, ନ କାମକାମା ଲପୟନ୍ତି ସନ୍ତୋ।
ସୁଖେନ ଫୁଟ୍ଠା ଅଥ ୱା ଦୁଖେନ, ନ ଉଚ୍ଚାୱଚଂ [ନୋଚ୍ଚାୱଚଂ (ସୀ॰ ଅଟ୍ଠ॰)] ପଣ୍ଡିତା ଦସ୍ସୟନ୍ତି॥
ନ ଅତ୍ତହେତୁ ନ ପରସ୍ସ ହେତୁ, ନ ପୁତ୍ତମିଚ୍ଛେ ନ ଧନଂ ନ ରଟ୍ଠଂ।
ନ ଇଚ୍ଛେୟ୍ୟ [ନୟିଚ୍ଛେ (ପୀ॰), ନିଚ୍ଛେ (?)] ଅଧମ୍ମେନ ସମିଦ୍ଧିମତ୍ତନୋ, ସ ସୀଲୱା ପଞ୍ଞୱା ଧମ୍ମିକୋ ସିୟା॥
ଅପ୍ପକା ତେ ମନୁସ୍ସେସୁ, ୟେ ଜନା ପାରଗାମିନୋ।
ଅଥାୟଂ ଇତରା ପଜା, ତୀରମେୱାନୁଧାୱତି॥
ୟେ ଚ ଖୋ ସମ୍ମଦକ୍ଖାତେ, ଧମ୍ମେ ଧମ୍ମାନୁୱତ୍ତିନୋ।
ତେ ଜନା ପାରମେସ୍ସନ୍ତି, ମଚ୍ଚୁଧେୟ୍ୟଂ ସୁଦୁତ୍ତରଂ॥
କଣ୍ହଂ ଧମ୍ମଂ ୱିପ୍ପହାୟ, ସୁକ୍କଂ ଭାୱେଥ ପଣ୍ଡିତୋ।
ଓକା ଅନୋକମାଗମ୍ମ, ୱିୱେକେ ୟତ୍ଥ ଦୂରମଂ॥
ତତ୍ରାଭିରତିମିଚ୍ଛେୟ୍ୟ, ହିତ୍ୱା କାମେ ଅକିଞ୍ଚନୋ।
ପରିୟୋଦପେୟ୍ୟ [ପରିୟୋଦାପେୟ୍ୟ (?)] ଅତ୍ତାନଂ, ଚିତ୍ତକ୍ଲେସେହି ପଣ୍ଡିତୋ॥
ୟେସଂ ସମ୍ବୋଧିୟଙ୍ଗେସୁ, ସମ୍ମା ଚିତ୍ତଂ ସୁଭାୱିତଂ।
ଆଦାନପଟିନିସ୍ସଗ୍ଗେ, ଅନୁପାଦାୟ ୟେ ରତା।
ଖୀଣାସୱା ଜୁତିମନ୍ତୋ, ତେ ଲୋକେ ପରିନିବ୍ବୁତା॥
ପଣ୍ଡିତୱଗ୍ଗୋ ଛଟ୍ଠୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୭. ଅରହନ୍ତୱଗ୍ଗୋ
ଗତଦ୍ଧିନୋ ୱିସୋକସ୍ସ, ୱିପ୍ପମୁତ୍ତସ୍ସ ସବ୍ବଧି।
ସବ୍ବଗନ୍ଥପ୍ପହୀନସ୍ସ, ପରିଳାହୋ ନ ୱିଜ୍ଜତି॥
ଉୟ୍ୟୁଞ୍ଜନ୍ତି ସତୀମନ୍ତୋ, ନ ନିକେତେ ରମନ୍ତି ତେ।
ହଂସାୱ ପଲ୍ଲଲଂ ହିତ୍ୱା, ଓକମୋକଂ ଜହନ୍ତି ତେ॥
ୟେସଂ ସନ୍ନିଚୟୋ ନତ୍ଥି, ୟେ ପରିଞ୍ଞାତଭୋଜନା।
ସୁଞ୍ଞତୋ ଅନିମିତ୍ତୋ ଚ, ୱିମୋକ୍ଖୋ ୟେସଂ ଗୋଚରୋ।
ଆକାସେ ୱ ସକୁନ୍ତାନଂ [ସକୁଣାନଂ (କ॰)] , ଗତି ତେସଂ ଦୁରନ୍ନୟା॥
ୟସ୍ସାସୱା ପରିକ୍ଖୀଣା, ଆହାରେ ଚ ଅନିସ୍ସିତୋ।
ସୁଞ୍ଞତୋ ଅନିମିତ୍ତୋ ଚ, ୱିମୋକ୍ଖୋ ୟସ୍ସ ଗୋଚରୋ।
ଆକାସେ ୱ ସକୁନ୍ତାନଂ, ପଦଂ ତସ୍ସ ଦୁରନ୍ନୟଂ॥
ୟସ୍ସିନ୍ଦ୍ରିୟାନି ସମଥଙ୍ଗତାନି [ସମଥଂ ଗତାନି (ସୀ॰ ପୀ॰)] , ଅସ୍ସା ୟଥା ସାରଥିନା ସୁଦନ୍ତା।
ପହୀନମାନସ୍ସ ଅନାସୱସ୍ସ, ଦେୱାପି ତସ୍ସ ପିହୟନ୍ତି ତାଦିନୋ॥
ପଥୱିସମୋ ନୋ ୱିରୁଜ୍ଝତି, ଇନ୍ଦଖିଲୁପମୋ [ଇନ୍ଦଖୀଲୂପମୋ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କ॰)] ତାଦି ସୁବ୍ବତୋ।
ରହଦୋୱ ଅପେତକଦ୍ଦମୋ, ସଂସାରା ନ ଭୱନ୍ତି ତାଦିନୋ॥
ସନ୍ତଂ ତସ୍ସ ମନଂ ହୋତି, ସନ୍ତା ୱାଚା ଚ କମ୍ମ ଚ।
ସମ୍ମଦଞ୍ଞା ୱିମୁତ୍ତସ୍ସ, ଉପସନ୍ତସ୍ସ ତାଦିନୋ॥
ଅସ୍ସଦ୍ଧୋ ଅକତଞ୍ଞୂ ଚ, ସନ୍ଧିଚ୍ଛେଦୋ ଚ ୟୋ ନରୋ।
ହତାୱକାସୋ ୱନ୍ତାସୋ, ସ ୱେ ଉତ୍ତମପୋରିସୋ॥
ଗାମେ ୱା ୟଦି ୱାରଞ୍ଞେ, ନିନ୍ନେ ୱା ୟଦି ୱା ଥଲେ।
ୟତ୍ଥ ଅରହନ୍ତୋ ୱିହରନ୍ତି, ତଂ ଭୂମିରାମଣେୟ୍ୟକଂ॥
ରମଣୀୟାନି ଅରଞ୍ଞାନି, ୟତ୍ଥ ନ ରମତୀ ଜନୋ।
ୱୀତରାଗା ରମିସ୍ସନ୍ତି, ନ ତେ କାମଗୱେସିନୋ॥
ଅରହନ୍ତୱଗ୍ଗୋ ସତ୍ତମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୮. ସହସ୍ସୱଗ୍ଗୋ
ସହସ୍ସମପି ଚେ ୱାଚା, ଅନତ୍ଥପଦସଂହିତା।
ଏକଂ ଅତ୍ଥପଦଂ ସେୟ୍ୟୋ, ୟଂ ସୁତ୍ୱା ଉପସମ୍ମତି॥
ସହସ୍ସମପି ଚେ ଗାଥା, ଅନତ୍ଥପଦସଂହିତା।
ଏକଂ ଗାଥାପଦଂ ସେୟ୍ୟୋ, ୟଂ ସୁତ୍ୱା ଉପସମ୍ମତି॥
ୟୋ ଚ ଗାଥା ସତଂ ଭାସେ, ଅନତ୍ଥପଦସଂହିତା [ଅନତ୍ଥପଦସଞ୍ହିତଂ (କ॰) ୱିସେସନଂ ହେତଂ ଗାଥାତିପଦସ୍ସ] ।
ଏକଂ ଧମ୍ମପଦଂ ସେୟ୍ୟୋ, ୟଂ ସୁତ୍ୱା ଉପସମ୍ମତି॥
ୟୋ ସହସ୍ସଂ ସହସ୍ସେନ, ସଙ୍ଗାମେ ମାନୁସେ ଜିନେ।
ଏକଞ୍ଚ ଜେୟ୍ୟମତ୍ତାନଂ [ଅତ୍ତାନଂ (ସୀ॰ ପୀ॰)] , ସ ୱେ ସଙ୍ଗାମଜୁତ୍ତମୋ॥
ଅତ୍ତା ହୱେ ଜିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ୟା ଚାୟଂ ଇତରା ପଜା।
ଅତ୍ତଦନ୍ତସ୍ସ ପୋସସ୍ସ, ନିଚ୍ଚଂ ସଞ୍ଞତଚାରିନୋ॥
ନେୱ ଦେୱୋ ନ ଗନ୍ଧବ୍ବୋ, ନ ମାରୋ ସହ ବ୍ରହ୍ମୁନା।
ଜିତଂ ଅପଜିତଂ କୟିରା, ତଥାରୂପସ୍ସ ଜନ୍ତୁନୋ॥
ମାସେ ମାସେ ସହସ୍ସେନ, ୟୋ ୟଜେଥ ସତଂ ସମଂ।
ଏକଞ୍ଚ ଭାୱିତତ୍ତାନଂ, ମୁହୁତ୍ତମପି ପୂଜୟେ।
ସାୟେୱ ପୂଜନା ସେୟ୍ୟୋ, ୟଞ୍ଚେ ୱସ୍ସସତଂ ହୁତଂ॥
ୟୋ ଚ ୱସ୍ସସତଂ ଜନ୍ତୁ, ଅଗ୍ଗିଂ ପରିଚରେ ୱନେ।
ଏକଞ୍ଚ ଭାୱିତତ୍ତାନଂ, ମୁହୁତ୍ତମପି ପୂଜୟେ।
ସାୟେୱ ପୂଜନା ସେୟ୍ୟୋ, ୟଞ୍ଚେ ୱସ୍ସସତଂ ହୁତଂ॥
ୟଂ କିଞ୍ଚି ୟିଟ୍ଠଂ ୱ ହୁତଂ ୱ [ୟିଟ୍ଠଞ୍ଚ ହୁତଞ୍ଚ (କ॰)] ଲୋକେ, ସଂୱଚ୍ଛରଂ ୟଜେଥ ପୁଞ୍ଞପେକ୍ଖୋ।
ସବ୍ବମ୍ପି ତଂ ନ ଚତୁଭାଗମେତି, ଅଭିୱାଦନା ଉଜ୍ଜୁଗତେସୁ ସେୟ୍ୟୋ॥
ଅଭିୱାଦନସୀଲିସ୍ସ, ନିଚ୍ଚଂ ୱୁଡ୍ଢାପଚାୟିନୋ [ୱଦ୍ଧାପଚାୟିନୋ (ସୀ॰ ପୀ॰)] ।
ଚତ୍ତାରୋ ଧମ୍ମା ୱଡ୍ଢନ୍ତି, ଆୟୁ ୱଣ୍ଣୋ ସୁଖଂ ବଲଂ॥
ୟୋ ଚ ୱସ୍ସସତଂ ଜୀୱେ, ଦୁସ୍ସୀଲୋ ଅସମାହିତୋ।
ଏକାହଂ ଜୀୱିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ସୀଲୱନ୍ତସ୍ସ ଝାୟିନୋ॥
ୟୋ ଚ ୱସ୍ସସତଂ ଜୀୱେ, ଦୁପ୍ପଞ୍ଞୋ ଅସମାହିତୋ।
ଏକାହଂ ଜୀୱିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ପଞ୍ଞୱନ୍ତସ୍ସ ଝାୟିନୋ॥
ୟୋ ଚ ୱସ୍ସସତଂ ଜୀୱେ, କୁସୀତୋ ହୀନୱୀରିୟୋ।
ଏକାହଂ ଜୀୱିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ୱୀରିୟମାରଭତୋ ଦଳ୍ହଂ॥
ୟୋ ଚ ୱସ୍ସସତଂ ଜୀୱେ, ଅପସ୍ସଂ ଉଦୟବ୍ବୟଂ।
ଏକାହଂ ଜୀୱିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ପସ୍ସତୋ ଉଦୟବ୍ବୟଂ॥
ୟୋ ଚ ୱସ୍ସସତଂ ଜୀୱେ, ଅପସ୍ସଂ ଅମତଂ ପଦଂ।
ଏକାହଂ ଜୀୱିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ପସ୍ସତୋ ଅମତଂ ପଦଂ॥
ୟୋ ଚ ୱସ୍ସସତଂ ଜୀୱେ, ଅପସ୍ସଂ ଧମ୍ମମୁତ୍ତମଂ।
ଏକାହଂ ଜୀୱିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ପସ୍ସତୋ ଧମ୍ମମୁତ୍ତମଂ॥
ସହସ୍ସୱଗ୍ଗୋ ଅଟ୍ଠମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୯. ପାପୱଗ୍ଗୋ
ଅଭିତ୍ଥରେଥ କଲ୍ୟାଣେ, ପାପା ଚିତ୍ତଂ ନିୱାରୟେ।
ଦନ୍ଧଞ୍ହି କରୋତୋ ପୁଞ୍ଞଂ, ପାପସ୍ମିଂ ରମତୀ ମନୋ॥
ପାପଞ୍ଚେ ପୁରିସୋ କୟିରା, ନ ନଂ [ନ ତଂ (ସୀ॰ ପୀ॰)] କୟିରା ପୁନପ୍ପୁନଂ।
ନ ତମ୍ହି ଛନ୍ଦଂ କୟିରାଥ, ଦୁକ୍ଖୋ ପାପସ୍ସ ଉଚ୍ଚୟୋ॥
ପୁଞ୍ଞଞ୍ଚେ ପୁରିସୋ କୟିରା, କୟିରା ନଂ [କୟିରାଥେତଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰), କୟିରାଥେନଂ (ପୀ॰)] ପୁନପ୍ପୁନଂ।
ତମ୍ହି ଛନ୍ଦଂ କୟିରାଥ, ସୁଖୋ ପୁଞ୍ଞସ୍ସ ଉଚ୍ଚୟୋ॥
ପାପୋପି ପସ୍ସତି ଭଦ୍ରଂ, ୟାୱ ପାପଂ ନ ପଚ୍ଚତି।
ୟଦା ଚ ପଚ୍ଚତି ପାପଂ, ଅଥ ପାପୋ ପାପାନି [ଅଥ ପାପାନି (?)] ପସ୍ସତି॥
ଭଦ୍ରୋପି ପସ୍ସତି ପାପଂ, ୟାୱ ଭଦ୍ରଂ ନ ପଚ୍ଚତି।
ୟଦା ଚ ପଚ୍ଚତି ଭଦ୍ରଂ, ଅଥ ଭଦ୍ରୋ ଭଦ୍ରାନି [ଅଥ ଭଦ୍ରାନି (?)] ପସ୍ସତି॥
ମାୱମଞ୍ଞେଥ [ମାପ୍ପମଞ୍ଞେଥ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ପାପସ୍ସ, ନ ମନ୍ତଂ [ନ ମଂ ତଂ (ସୀ॰ ପୀ॰), ନ ମତ୍ତଂ (ସ୍ୟା॰)] ଆଗମିସ୍ସତି।
ଉଦବିନ୍ଦୁନିପାତେନ, ଉଦକୁମ୍ଭୋପି ପୂରତି।
ବାଲୋ ପୂରତି [ପୂରତି ବାଲୋ (ସୀ॰ କ॰), ଆପୂରତି ବାଲୋ (ସ୍ୟା॰)] ପାପସ୍ସ, ଥୋକଂ ଥୋକମ୍ପି [ଥୋକ ଥୋକମ୍ପି (ସୀ॰ ପୀ॰)] ଆଚିନଂ॥
ମାୱମଞ୍ଞେଥ ପୁଞ୍ଞସ୍ସ, ନ ମନ୍ତଂ ଆଗମିସ୍ସତି।
ଉଦବିନ୍ଦୁନିପାତେନ, ଉଦକୁମ୍ଭୋପି ପୂରତି।
ଧୀରୋ ପୂରତି ପୁଞ୍ଞସ୍ସ, ଥୋକଂ ଥୋକମ୍ପି ଆଚିନଂ॥
ୱାଣିଜୋୱ ଭୟଂ ମଗ୍ଗଂ, ଅପ୍ପସତ୍ଥୋ ମହଦ୍ଧନୋ।
ୱିସଂ ଜୀୱିତୁକାମୋୱ, ପାପାନି ପରିୱଜ୍ଜୟେ॥
ପାଣିମ୍ହି ଚେ ୱଣୋ ନାସ୍ସ, ହରେୟ୍ୟ ପାଣିନା ୱିସଂ।
ନାବ୍ବଣଂ ୱିସମନ୍ୱେତି, ନତ୍ଥି ପାପଂ ଅକୁବ୍ବତୋ॥
ୟୋ ଅପ୍ପଦୁଟ୍ଠସ୍ସ ନରସ୍ସ ଦୁସ୍ସତି, ସୁଦ୍ଧସ୍ସ ପୋସସ୍ସ ଅନଙ୍ଗଣସ୍ସ।
ତମେୱ ବାଲଂ ପଚ୍ଚେତି ପାପଂ, ସୁଖୁମୋ ରଜୋ ପଟିୱାତଂୱ ଖିତ୍ତୋ॥
ଗବ୍ଭମେକେ ଉପ୍ପଜ୍ଜନ୍ତି, ନିରୟଂ ପାପକମ୍ମିନୋ।
ସଗ୍ଗଂ ସୁଗତିନୋ ୟନ୍ତି, ପରିନିବ୍ବନ୍ତି ଅନାସୱା॥
ନ ଅନ୍ତଲିକ୍ଖେ ନ ସମୁଦ୍ଦମଜ୍ଝେ, ନ ପବ୍ବତାନଂ ୱିୱରଂ ପୱିସ୍ସ [ପୱିସଂ (ସ୍ୟା॰)] ।
ନ ୱିଜ୍ଜତୀ [ନ ୱିଜ୍ଜତି (କ॰ ସୀ॰ ପୀ॰ କ॰)] ସୋ ଜଗତିପ୍ପଦେସୋ, ୟତ୍ଥଟ୍ଠିତୋ [ୟତ୍ରଟ୍ଠିତୋ (ସ୍ୟା॰)] ମୁଚ୍ଚେୟ୍ୟ ପାପକମ୍ମା॥
ନ ଅନ୍ତଲିକ୍ଖେ ନ ସମୁଦ୍ଦମଜ୍ଝେ, ନ ପବ୍ବତାନଂ ୱିୱରଂ ପୱିସ୍ସ।
ନ ୱିଜ୍ଜତୀ ସୋ ଜଗତିପ୍ପଦେସୋ, ୟତ୍ଥଟ୍ଠିତଂ [ୟତ୍ରଟ୍ଠିତଂ (ସ୍ୟା॰)] ନପ୍ପସହେୟ୍ୟ ମଚ୍ଚୁ॥
ପାପୱଗ୍ଗୋ ନୱମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୦. ଦଣ୍ଡୱଗ୍ଗୋ
ସବ୍ବେ ତସନ୍ତି ଦଣ୍ଡସ୍ସ, ସବ୍ବେ ଭାୟନ୍ତି ମଚ୍ଚୁନୋ।
ଅତ୍ତାନଂ ଉପମଂ କତ୍ୱା, ନ ହନେୟ୍ୟ ନ ଘାତୟେ॥
ସବ୍ବେ ତସନ୍ତି ଦଣ୍ଡସ୍ସ, ସବ୍ବେସଂ ଜୀୱିତଂ ପିୟଂ।
ଅତ୍ତାନଂ ଉପମଂ କତ୍ୱା, ନ ହନେୟ୍ୟ ନ ଘାତୟେ॥
ସୁଖକାମାନି ଭୂତାନି, ୟୋ ଦଣ୍ଡେନ ୱିହିଂସତି।
ଅତ୍ତନୋ ସୁଖମେସାନୋ, ପେଚ୍ଚ ସୋ ନ ଲଭତେ ସୁଖଂ॥
ସୁଖକାମାନି ଭୂତାନି, ୟୋ ଦଣ୍ଡେନ ନ ହିଂସତି।
ଅତ୍ତନୋ ସୁଖମେସାନୋ, ପେଚ୍ଚ ସୋ ଲଭତେ ସୁଖଂ॥
ମାୱୋଚ ଫରୁସଂ କଞ୍ଚି, ୱୁତ୍ତା ପଟିୱଦେୟ୍ୟୁ ତଂ [ପଟିୱଦେୟ୍ୟୁଂ ତଂ (କ॰)] ।
ଦୁକ୍ଖା ହି ସାରମ୍ଭକଥା, ପଟିଦଣ୍ଡା ଫୁସେୟ୍ୟୁ ତଂ [ଫୁସେୟ୍ୟୁଂ ତଂ (କ॰)] ॥
ସଚେ ନେରେସି ଅତ୍ତାନଂ, କଂସୋ ଉପହତୋ ୟଥା।
ଏସ ପତ୍ତୋସି ନିବ୍ବାନଂ, ସାରମ୍ଭୋ ତେ ନ ୱିଜ୍ଜତି॥
ୟଥା ଦଣ୍ଡେନ ଗୋପାଲୋ, ଗାୱୋ ପାଜେତି ଗୋଚରଂ।
ଏୱଂ ଜରା ଚ ମଚ୍ଚୁ ଚ, ଆୟୁଂ ପାଜେନ୍ତି ପାଣିନଂ॥
ଅଥ ପାପାନି କମ୍ମାନି, କରଂ ବାଲୋ ନ ବୁଜ୍ଝତି।
ସେହି କମ୍ମେହି ଦୁମ୍ମେଧୋ, ଅଗ୍ଗିଦଡ୍ଢୋୱ ତପ୍ପତି॥
ୟୋ ଦଣ୍ଡେନ ଅଦଣ୍ଡେସୁ, ଅପ୍ପଦୁଟ୍ଠେସୁ ଦୁସ୍ସତି।
ଦସନ୍ନମଞ୍ଞତରଂ ଠାନଂ, ଖିପ୍ପମେୱ ନିଗଚ୍ଛତି॥
ୱେଦନଂ ଫରୁସଂ ଜାନିଂ, ସରୀରସ୍ସ ଚ ଭେଦନଂ [ସରୀରସ୍ସ ପଭେଦନଂ (ସ୍ୟା॰)] ।
ଗରୁକଂ ୱାପି ଆବାଧଂ, ଚିତ୍ତକ୍ଖେପଞ୍ଚ [ଚିତ୍ତକ୍ଖେପଂ ୱ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ପାପୁଣେ॥
ରାଜତୋ ୱା ଉପସଗ୍ଗଂ [ଉପସ୍ସଗ୍ଗଂ (ସୀ॰ ପୀ॰)] , ଅବ୍ଭକ୍ଖାନଞ୍ଚ [ଅବ୍ଭକ୍ଖାନଂ ୱ (ସୀ॰ ପୀ॰)] ଦାରୁଣଂ।
ପରିକ୍ଖୟଞ୍ଚ [ପରିକ୍ଖୟଂ ୱ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ଞାତୀନଂ, ଭୋଗାନଞ୍ଚ [ଭୋଗାନଂ ୱ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ପଭଙ୍ଗୁରଂ [ପଭଙ୍ଗୁନଂ (କ॰)] ॥
ଅଥ ୱାସ୍ସ ଅଗାରାନି, ଅଗ୍ଗି ଡହତି [ଡୟ୍ହତି (କ॰)] ପାୱକୋ।
କାୟସ୍ସ ଭେଦା ଦୁପ୍ପଞ୍ଞୋ, ନିରୟଂ ସୋପପଜ୍ଜତି [ସୋ ଉପପଜ୍ଜତି (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰)] ॥
ନ ନଗ୍ଗଚରିୟା ନ ଜଟା ନ ପଙ୍କା, ନାନାସକା ଥଣ୍ଡିଲସାୟିକା ୱା।
ରଜୋଜଲ୍ଲଂ ଉକ୍କୁଟିକପ୍ପଧାନଂ, ସୋଧେନ୍ତି ମଚ୍ଚଂ ଅୱିତିଣ୍ଣକଙ୍ଖଂ॥
ଅଲଙ୍କତୋ ଚେପି ସମଂ ଚରେୟ୍ୟ, ସନ୍ତୋ ଦନ୍ତୋ ନିୟତୋ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ।
ସବ୍ବେସୁ ଭୂତେସୁ ନିଧାୟ ଦଣ୍ଡଂ, ସୋ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ସୋ ସମଣୋ ସ ଭିକ୍ଖୁ॥
ହିରୀନିସେଧୋ ପୁରିସୋ, କୋଚି ଲୋକସ୍ମି ୱିଜ୍ଜତି।
ୟୋ ନିଦ୍ଦଂ [ନିନ୍ଦଂ (ସୀ॰ ପୀ॰) ସଂ॰ ନି॰ ୧.୧୮] ଅପବୋଧେତି [ଅପବୋଧତି (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] , ଅସ୍ସୋ ଭଦ୍ରୋ କସାମିୱ॥
ଅସ୍ସୋ ୟଥା ଭଦ୍ରୋ କସାନିୱିଟ୍ଠୋ, ଆତାପିନୋ ସଂୱେଗିନୋ ଭୱାଥ।
ସଦ୍ଧାୟ ସୀଲେନ ଚ ୱୀରିୟେନ ଚ, ସମାଧିନା ଧମ୍ମୱିନିଚ୍ଛୟେନ ଚ।
ସମ୍ପନ୍ନୱିଜ୍ଜାଚରଣା ପତିସ୍ସତା, ଜହିସ୍ସଥ [ପହସ୍ସଥ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ଦୁକ୍ଖମିଦଂ ଅନପ୍ପକଂ॥
ଉଦକଞ୍ହି ନୟନ୍ତି ନେତ୍ତିକା, ଉସୁକାରା ନମୟନ୍ତି ତେଜନଂ।
ଦାରୁଂ ନମୟନ୍ତି ତଚ୍ଛକା, ଅତ୍ତାନଂ ଦମୟନ୍ତି ସୁବ୍ବତା॥
ଦଣ୍ଡୱଗ୍ଗୋ ଦସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୧. ଜରାୱଗ୍ଗୋ
କୋ ନୁ ହାସୋ [କିନ୍ନୁ ହାସୋ (କ॰)] କିମାନନ୍ଦୋ, ନିଚ୍ଚଂ ପଜ୍ଜଲିତେ ସତି।
ଅନ୍ଧକାରେନ ଓନଦ୍ଧା, ପଦୀପଂ ନ ଗୱେସଥ॥
ପସ୍ସ ଚିତ୍ତକତଂ ବିମ୍ବଂ, ଅରୁକାୟଂ ସମୁସ୍ସିତଂ।
ଆତୁରଂ ବହୁସଙ୍କପ୍ପଂ, ୟସ୍ସ ନତ୍ଥି ଧୁୱଂ ଠିତି॥
ପରିଜିଣ୍ଣମିଦଂ ରୂପଂ, ରୋଗନୀଳଂ [ରୋଗନିଡ୍ଢଂ (ସୀ॰ ପୀ॰), ରୋଗନିଦ୍ଧଂ (ସ୍ୟା॰)] ପଭଙ୍ଗୁରଂ।
ଭିଜ୍ଜତି ପୂତିସନ୍ଦେହୋ, ମରଣନ୍ତଞ୍ହି ଜୀୱିତଂ॥
ୟାନିମାନି ଅପତ୍ଥାନି [ୟାନିମାନି ଅପତ୍ଥାନି (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰), ୟାନିମାନି’ପୱିଦ୍ଧାନି (?)] , ଅଲାବୂନେୱ [ଅଲାପୂନେୱ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ସାରଦେ।
କାପୋତକାନି ଅଟ୍ଠୀନି, ତାନି ଦିସ୍ୱାନ କା ରତି॥
ଅଟ୍ଠୀନଂ ନଗରଂ କତଂ, ମଂସଲୋହିତଲେପନଂ।
ୟତ୍ଥ ଜରା ଚ ମଚ୍ଚୁ ଚ, ମାନୋ ମକ୍ଖୋ ଚ ଓହିତୋ॥
ଜୀରନ୍ତି ୱେ ରାଜରଥା ସୁଚିତ୍ତା, ଅଥୋ ସରୀରମ୍ପି ଜରଂ ଉପେତି।
ସତଞ୍ଚ ଧମ୍ମୋ ନ ଜରଂ ଉପେତି, ସନ୍ତୋ ହୱେ ସବ୍ଭି ପୱେଦୟନ୍ତି॥
ଅପ୍ପସ୍ସୁତାୟଂ ପୁରିସୋ, ବଲିବଦ୍ଧୋୱ [ବଲିୱଦ୍ଦୋୱ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ଜୀରତି।
ମଂସାନି ତସ୍ସ ୱଡ୍ଢନ୍ତି, ପଞ୍ଞା ତସ୍ସ ନ ୱଡ୍ଢତି॥
ଅନେକଜାତିସଂସାରଂ , ସନ୍ଧାୱିସ୍ସଂ ଅନିବ୍ବିସଂ।
ଗହକାରଂ [ଗହକାରକଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ଗୱେସନ୍ତୋ, ଦୁକ୍ଖା ଜାତି ପୁନପ୍ପୁନଂ॥
ଗହକାରକ ଦିଟ୍ଠୋସି, ପୁନ ଗେହଂ ନ କାହସି।
ସବ୍ବା ତେ ଫାସୁକା ଭଗ୍ଗା, ଗହକୂଟଂ ୱିସଙ୍ଖତଂ।
ୱିସଙ୍ଖାରଗତଂ ଚିତ୍ତଂ, ତଣ୍ହାନଂ ଖୟମଜ୍ଝଗା॥
ଅଚରିତ୍ୱା ବ୍ରହ୍ମଚରିୟଂ, ଅଲଦ୍ଧା ୟୋବ୍ବନେ ଧନଂ।
ଜିଣ୍ଣକୋଞ୍ଚାୱ ଝାୟନ୍ତି, ଖୀଣମଚ୍ଛେୱ ପଲ୍ଲଲେ॥
ଅଚରିତ୍ୱା ବ୍ରହ୍ମଚରିୟଂ, ଅଲଦ୍ଧା ୟୋବ୍ବନେ ଧନଂ।
ସେନ୍ତି ଚାପାତିଖୀଣାୱ, ପୁରାଣାନି ଅନୁତ୍ଥୁନଂ॥
ଜରାୱଗ୍ଗୋ ଏକାଦସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୨. ଅତ୍ତୱଗ୍ଗୋ
ଅତ୍ତାନଞ୍ଚେ ପିୟଂ ଜଞ୍ଞା, ରକ୍ଖେୟ୍ୟ ନଂ ସୁରକ୍ଖିତଂ।
ତିଣ୍ଣଂ ଅଞ୍ଞତରଂ ୟାମଂ, ପଟିଜଗ୍ଗେୟ୍ୟ ପଣ୍ଡିତୋ॥
ଅତ୍ତାନମେୱ ପଠମଂ, ପତିରୂପେ ନିୱେସୟେ।
ଅଥଞ୍ଞମନୁସାସେୟ୍ୟ, ନ କିଲିସ୍ସେୟ୍ୟ ପଣ୍ଡିତୋ॥
ଅତ୍ତାନଂ ଚେ ତଥା କୟିରା, ୟଥାଞ୍ଞମନୁସାସତି।
ସୁଦନ୍ତୋ ୱତ ଦମେଥ, ଅତ୍ତା ହି କିର ଦୁଦ୍ଦମୋ॥
ଅତ୍ତା ହି ଅତ୍ତନୋ ନାଥୋ, କୋ ହି ନାଥୋ ପରୋ ସିୟା।
ଅତ୍ତନା ହି ସୁଦନ୍ତେନ, ନାଥଂ ଲଭତି ଦୁଲ୍ଲଭଂ॥
ଅତ୍ତନା ହି କତଂ ପାପଂ, ଅତ୍ତଜଂ ଅତ୍ତସମ୍ଭୱଂ।
ଅଭିମତ୍ଥତି [ଅଭିମନ୍ତତି (ସୀ॰ ପୀ॰)] ଦୁମ୍ମେଧଂ, ୱଜିରଂ ୱସ୍ମମୟଂ [ୱଜିରଂୱ’ମ୍ହମୟଂ (ସ୍ୟା॰ କ॰)] ମଣିଂ॥
ୟସ୍ସ ଅଚ୍ଚନ୍ତଦୁସ୍ସୀଲ୍ୟଂ, ମାଲୁୱା ସାଲମିୱୋତ୍ଥତଂ।
କରୋତି ସୋ ତଥତ୍ତାନଂ, ୟଥା ନଂ ଇଚ୍ଛତୀ ଦିସୋ॥
ସୁକରାନି ଅସାଧୂନି, ଅତ୍ତନୋ ଅହିତାନି ଚ।
ୟଂ ୱେ ହିତଞ୍ଚ ସାଧୁଞ୍ଚ, ତଂ ୱେ ପରମଦୁକ୍କରଂ॥
ୟୋ ସାସନଂ ଅରହତଂ, ଅରିୟାନଂ ଧମ୍ମଜୀୱିନଂ।
ପଟିକ୍କୋସତି ଦୁମ୍ମେଧୋ, ଦିଟ୍ଠିଂ ନିସ୍ସାୟ ପାପିକଂ।
ଫଲାନି କଟ୍ଠକସ୍ସେୱ, ଅତ୍ତଘାତାୟ [ଅତ୍ତଘଞ୍ଞାୟ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ଫଲ୍ଲତି॥
ଅତ୍ତନା ହି [ଅତ୍ତନାୱ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] କତଂ ପାପଂ, ଅତ୍ତନା ସଂକିଲିସ୍ସତି।
ଅତ୍ତନା ଅକତଂ ପାପଂ, ଅତ୍ତନାୱ ୱିସୁଜ୍ଝତି।
ସୁଦ୍ଧୀ ଅସୁଦ୍ଧି ପଚ୍ଚତ୍ତଂ, ନାଞ୍ଞୋ ଅଞ୍ଞଂ [ନାଞ୍ଞମଞ୍ଞୋ(ସୀ॰)] ୱିସୋଧୟେ॥
ଅତ୍ତଦତ୍ଥଂ ପରତ୍ଥେନ, ବହୁନାପି ନ ହାପୟେ।
ଅତ୍ତଦତ୍ଥମଭିଞ୍ଞାୟ, ସଦତ୍ଥପସୁତୋ ସିୟା॥
ଅତ୍ତୱଗ୍ଗୋ ଦ୍ୱାଦସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୩. ଲୋକୱଗ୍ଗୋ
ହୀନଂ ଧମ୍ମଂ ନ ସେୱେୟ୍ୟ, ପମାଦେନ ନ ସଂୱସେ।
ମିଚ୍ଛାଦିଟ୍ଠିଂ ନ ସେୱେୟ୍ୟ, ନ ସିୟା ଲୋକୱଡ୍ଢନୋ॥
ଉତ୍ତିଟ୍ଠେ ନପ୍ପମଜ୍ଜେୟ୍ୟ, ଧମ୍ମଂ ସୁଚରିତଂ ଚରେ।
ଧମ୍ମଚାରୀ ସୁଖଂ ସେତି, ଅସ୍ମିଂ ଲୋକେ ପରମ୍ହି ଚ॥
ଧମ୍ମଂ ଚରେ ସୁଚରିତଂ, ନ ନଂ ଦୁଚ୍ଚରିତଂ ଚରେ।
ଧମ୍ମଚାରୀ ସୁଖଂ ସେତି, ଅସ୍ମିଂ ଲୋକେ ପରମ୍ହି ଚ॥
ୟଥା ପୁବ୍ବୁଳକଂ [ପୁବ୍ବୁଳକଂ (ସୀ॰ ପୀ॰)] ପସ୍ସେ, ୟଥା ପସ୍ସେ ମରୀଚିକଂ।
ଏୱଂ ଲୋକଂ ଅୱେକ୍ଖନ୍ତଂ, ମଚ୍ଚୁରାଜା ନ ପସ୍ସତି॥
ଏଥ ପସ୍ସଥିମଂ ଲୋକଂ, ଚିତ୍ତଂ ରାଜରଥୂପମଂ।
ୟତ୍ଥ ବାଲା ୱିସୀଦନ୍ତି, ନତ୍ଥି ସଙ୍ଗୋ ୱିଜାନତଂ॥
ୟୋ ଚ ପୁବ୍ବେ ପମଜ୍ଜିତ୍ୱା, ପଚ୍ଛା ସୋ ନପ୍ପମଜ୍ଜତି।
ସୋମଂ ଲୋକଂ ପଭାସେତି, ଅବ୍ଭା ମୁତ୍ତୋୱ ଚନ୍ଦିମା॥
ୟସ୍ସ ପାପଂ କତଂ କମ୍ମଂ, କୁସଲେନ ପିଧୀୟତି [ପିତୀୟତି (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ।
ସୋମଂ ଲୋକଂ ପଭାସେତି, ଅବ୍ଭା ମୁତ୍ତୋୱ ଚନ୍ଦିମା॥
ଅନ୍ଧଭୂତୋ [ଅନ୍ଧୀଭୂତୋ (କ॰)] ଅୟଂ ଲୋକୋ, ତନୁକେତ୍ଥ ୱିପସ୍ସତି।
ସକୁଣୋ ଜାଲମୁତ୍ତୋୱ, ଅପ୍ପୋ ସଗ୍ଗାୟ ଗଚ୍ଛତି॥
ହଂସାଦିଚ୍ଚପଥେ ୟନ୍ତି, ଆକାସେ ୟନ୍ତି ଇଦ୍ଧିୟା।
ନୀୟନ୍ତି ଧୀରା ଲୋକମ୍ହା, ଜେତ୍ୱା ମାରଂ ସୱାହିନିଂ [ସୱାହନଂ (ସ୍ୟା॰ କ॰)] ॥
ଏକଂ ଧମ୍ମଂ ଅତୀତସ୍ସ, ମୁସାୱାଦିସ୍ସ ଜନ୍ତୁନୋ।
ୱିତିଣ୍ଣପରଲୋକସ୍ସ, ନତ୍ଥି ପାପଂ ଅକାରିୟଂ॥
ନ ୱେ କଦରିୟା ଦେୱଲୋକଂ ୱଜନ୍ତି, ବାଲା ହୱେ ନପ୍ପସଂସନ୍ତି ଦାନଂ।
ଧୀରୋ ଚ ଦାନଂ ଅନୁମୋଦମାନୋ, ତେନେୱ ସୋ ହୋତି ସୁଖୀ ପରତ୍ଥ॥
ପଥବ୍ୟା ଏକରଜ୍ଜେନ, ସଗ୍ଗସ୍ସ ଗମନେନ ୱା।
ସବ୍ବଲୋକାଧିପଚ୍ଚେନ, ସୋତାପତ୍ତିଫଲଂ ୱରଂ॥
ଲୋକୱଗ୍ଗୋ ତେରସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୪. ବୁଦ୍ଧୱଗ୍ଗୋ
ୟସ୍ସ ଜିତଂ ନାୱଜୀୟତି, ଜିତଂ ୟସ୍ସ [ଜିତମସ୍ସ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰), ଜିତଂ ମସ୍ସ (କ॰)] ନୋ ୟାତି କୋଚି ଲୋକେ।
ତଂ ବୁଦ୍ଧମନନ୍ତଗୋଚରଂ, ଅପଦଂ କେନ ପଦେନ ନେସ୍ସଥ॥
ୟସ୍ସ ଜାଲିନୀ ୱିସତ୍ତିକା, ତଣ୍ହା ନତ୍ଥି କୁହିଞ୍ଚି ନେତୱେ।
ତଂ ବୁଦ୍ଧମନନ୍ତଗୋଚରଂ, ଅପଦଂ କେନ ପଦେନ ନେସ୍ସଥ॥
ୟେ ଝାନପସୁତା ଧୀରା, ନେକ୍ଖମ୍ମୂପସମେ ରତା।
ଦେୱାପି ତେସଂ ପିହୟନ୍ତି, ସମ୍ବୁଦ୍ଧାନଂ ସତୀମତଂ॥
କିଚ୍ଛୋ ମନୁସ୍ସପଟିଲାଭୋ, କିଚ୍ଛଂ ମଚ୍ଚାନ ଜୀୱିତଂ।
କିଚ୍ଛଂ ସଦ୍ଧମ୍ମସ୍ସୱନଂ, କିଚ୍ଛୋ ବୁଦ୍ଧାନମୁପ୍ପାଦୋ॥
ସବ୍ବପାପସ୍ସ ଅକରଣଂ, କୁସଲସ୍ସ ଉପସମ୍ପଦା [କୁସଲସ୍ସୂପସମ୍ପଦା (ସ୍ୟା॰)] ।
ସଚିତ୍ତପରିୟୋଦପନଂ [ସଚିତ୍ତପରିୟୋଦାପନଂ (?)] , ଏତଂ ବୁଦ୍ଧାନ ସାସନଂ॥
ଖନ୍ତୀ ପରମଂ ତପୋ ତିତିକ୍ଖା, ନିବ୍ବାନଂ [ନିବ୍ବାଣଂ (କ॰ ସୀ॰ ପୀ॰)] ପରମଂ ୱଦନ୍ତି ବୁଦ୍ଧା।
ନ ହି ପବ୍ବଜିତୋ ପରୂପଘାତୀ, ନ [ଅୟଂ ନକାରୋ ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰ ପାତ୍ଥକେସୁ ନ ଦିସ୍ସତି] ସମଣୋ ହୋତି ପରଂ ୱିହେଠୟନ୍ତୋ॥
ଅନୂପୱାଦୋ ଅନୂପଘାତୋ [ଅନୁପୱାଦୋ ଅନୁପଘାତୋ (ସ୍ୟା॰ କ॰)] , ପାତିମୋକ୍ଖେ ଚ ସଂୱରୋ।
ମତ୍ତଞ୍ଞୁତା ଚ ଭତ୍ତସ୍ମିଂ, ପନ୍ତଞ୍ଚ ସୟନାସନଂ।
ଅଧିଚିତ୍ତେ ଚ ଆୟୋଗୋ, ଏତଂ ବୁଦ୍ଧାନ ସାସନଂ॥
ନ କହାପଣୱସ୍ସେନ, ତିତ୍ତି କାମେସୁ ୱିଜ୍ଜତି।
ଅପ୍ପସ୍ସାଦା ଦୁଖା କାମା, ଇତି ୱିଞ୍ଞାୟ ପଣ୍ଡିତୋ॥
ଅପି ଦିବ୍ବେସୁ କାମେସୁ, ରତିଂ ସୋ ନାଧିଗଚ୍ଛତି।
ତଣ୍ହକ୍ଖୟରତୋ ହୋତି, ସମ୍ମାସମ୍ବୁଦ୍ଧସାୱକୋ॥
ବହୁଂ ୱେ ସରଣଂ ୟନ୍ତି, ପବ୍ବତାନି ୱନାନି ଚ।
ଆରାମରୁକ୍ଖଚେତ୍ୟାନି, ମନୁସ୍ସା ଭୟତଜ୍ଜିତା॥
ନେତଂ ଖୋ ସରଣଂ ଖେମଂ, ନେତଂ ସରଣମୁତ୍ତମଂ।
ନେତଂ ସରଣମାଗମ୍ମ, ସବ୍ବଦୁକ୍ଖା ପମୁଚ୍ଚତି॥
ୟୋ ଚ ବୁଦ୍ଧଞ୍ଚ ଧମ୍ମଞ୍ଚ, ସଙ୍ଘଞ୍ଚ ସରଣଂ ଗତୋ।
ଚତ୍ତାରି ଅରିୟସଚ୍ଚାନି, ସମ୍ମପ୍ପଞ୍ଞାୟ ପସ୍ସତି॥
ଦୁକ୍ଖଂ ଦୁକ୍ଖସମୁପ୍ପାଦଂ, ଦୁକ୍ଖସ୍ସ ଚ ଅତିକ୍କମଂ।
ଅରିୟଂ ଚଟ୍ଠଙ୍ଗିକଂ ମଗ୍ଗଂ, ଦୁକ୍ଖୂପସମଗାମିନଂ॥
ଏତଂ ଖୋ ସରଣଂ ଖେମଂ, ଏତଂ ସରଣମୁତ୍ତମଂ।
ଏତଂ ସରଣମାଗମ୍ମ, ସବ୍ବଦୁକ୍ଖା ପମୁଚ୍ଚତି॥
ଦୁଲ୍ଲଭୋ ପୁରିସାଜଞ୍ଞୋ, ନ ସୋ ସବ୍ବତ୍ଥ ଜାୟତି।
ୟତ୍ଥ ସୋ ଜାୟତି ଧୀରୋ, ତଂ କୁଲଂ ସୁଖମେଧତି॥
ସୁଖୋ ବୁଦ୍ଧାନମୁପ୍ପାଦୋ, ସୁଖା ସଦ୍ଧମ୍ମଦେସନା।
ସୁଖା ସଙ୍ଘସ୍ସ ସାମଗ୍ଗୀ, ସମଗ୍ଗାନଂ ତପୋ ସୁଖୋ॥
ପୂଜାରହେ ପୂଜୟତୋ, ବୁଦ୍ଧେ ୟଦି ୱ ସାୱକେ।
ପପଞ୍ଚସମତିକ୍କନ୍ତେ, ତିଣ୍ଣସୋକପରିଦ୍ଦୱେ॥
ତେ ତାଦିସେ ପୂଜୟତୋ, ନିବ୍ବୁତେ ଅକୁତୋଭୟେ।
ନ ସକ୍କା ପୁଞ୍ଞଂ ସଙ୍ଖାତୁଂ, ଇମେତ୍ତମପି କେନଚି॥
ବୁଦ୍ଧୱଗ୍ଗୋ ଚୁଦ୍ଦସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୫. ସୁଖୱଗ୍ଗୋ
ସୁସୁଖଂ ୱତ ଜୀୱାମ, ୱେରିନେସୁ ଅୱେରିନୋ।
ୱେରିନେସୁ ମନୁସ୍ସେସୁ, ୱିହରାମ ଅୱେରିନୋ॥
ସୁସୁଖଂ ୱତ ଜୀୱାମ, ଆତୁରେସୁ ଅନାତୁରା।
ଆତୁରେସୁ ମନୁସ୍ସେସୁ, ୱିହରାମ ଅନାତୁରା॥
ସୁସୁଖଂ ୱତ ଜୀୱାମ, ଉସ୍ସୁକେସୁ ଅନୁସ୍ସୁକା।
ଉସ୍ସୁକେସୁ ମନସ୍ସେସୁ, ୱିହରାମ ଅନୁସ୍ସୁକା॥
ସୁସୁଖଂ ୱତ ଜୀୱାମ, ୟେସଂ ନୋ ନତ୍ଥି କିଞ୍ଚନଂ।
ପୀତିଭକ୍ଖା ଭୱିସ୍ସାମ, ଦେୱା ଆଭସ୍ସରା ୟଥା॥
ଜୟଂ ୱେରଂ ପସୱତି, ଦୁକ୍ଖଂ ସେତି ପରାଜିତୋ।
ଉପସନ୍ତୋ ସୁଖଂ ସେତି, ହିତ୍ୱା ଜୟପରାଜୟଂ॥
ନତ୍ଥି ରାଗସମୋ ଅଗ୍ଗି, ନତ୍ଥି ଦୋସସମୋ କଲି।
ନତ୍ଥି ଖନ୍ଧସମା [ଖନ୍ଧାଦିସା (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰ ରୂପସିଦ୍ଧିୟା ସମେତି)] ଦୁକ୍ଖା, ନତ୍ଥି ସନ୍ତିପରଂ ସୁଖଂ॥
ଜିଘଚ୍ଛାପରମା ରୋଗା, ସଙ୍ଖାରପରମା [ସଙ୍କାରା ପରମା (ବହୂସୁ)] ଦୁଖା।
ଏତଂ ଞତ୍ୱା ୟଥାଭୂତଂ, ନିବ୍ବାନଂ ପରମଂ ସୁଖଂ॥
ଆରୋଗ୍ୟପରମା ଲାଭା, ସନ୍ତୁଟ୍ଠିପରମଂ ଧନଂ।
ୱିସ୍ସାସପରମା ଞାତି [ୱିସ୍ସାସପରମୋ ଞାତି (କ॰ ସୀ॰), ୱିସ୍ସାସପରମା ଞାତୀ (ସୀ॰ ଅଟ୍ଠ॰), ୱିସ୍ସାସା ପରମା ଞାତି (କ॰)] , ନିବ୍ବାନଂ ପରମଂ [ନିବ୍ବାଣପରମଂ (କ॰ ସୀ॰)] ସୁଖଂ॥
ପୱିୱେକରସଂ ପିତ୍ୱା [ପୀତ୍ୱା (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] , ରସଂ ଉପସମସ୍ସ ଚ।
ନିଦ୍ଦରୋ ହୋତି ନିପ୍ପାପୋ, ଧମ୍ମପୀତିରସଂ ପିୱଂ॥
ସାହୁ ଦସ୍ସନମରିୟାନଂ, ସନ୍ନିୱାସୋ ସଦା ସୁଖୋ।
ଅଦସ୍ସନେନ ବାଲାନଂ, ନିଚ୍ଚମେୱ ସୁଖୀ ସିୟା॥
ବାଲସଙ୍ଗତଚାରୀ [ବାଲସଙ୍ଗତିଚାରୀ (କ॰)] ହି, ଦୀଘମଦ୍ଧାନ ସୋଚତି।
ଦୁକ୍ଖୋ ବାଲେହି ସଂୱାସୋ, ଅମିତ୍ତେନେୱ ସବ୍ବଦା।
ଧୀରୋ ଚ ସୁଖସଂୱାସୋ, ଞାତୀନଂୱ ସମାଗମୋ॥
ତସ୍ମା ହି –
ଧୀରଞ୍ଚ ପଞ୍ଞଞ୍ଚ ବହୁସ୍ସୁତଞ୍ଚ, ଧୋରୟ୍ହସୀଲଂ ୱତୱନ୍ତମରିୟଂ।
ତଂ ତାଦିସଂ ସପ୍ପୁରିସଂ ସୁମେଧଂ, ଭଜେଥ ନକ୍ଖତ୍ତପଥଂୱ ଚନ୍ଦିମା [ତସ୍ମା ହି ଧୀରଂ ପଞ୍ଞଞ୍ଚ, ବହୁସ୍ସୁତଞ୍ଚ ଧୋରୟ୍ହଂ। ସୀଲଂ ଧୁତୱତମରିୟଂ, ତଂ ତାଦିସଂ ସପ୍ପୁରିସଂ। ସୁମେଧଂ ଭଜେଥ ନକ୍ଖତ୍ତପଥଂୱ ଚନ୍ଦିମା। (କ॰)] ॥
ସୁଖୱଗ୍ଗୋ ପନ୍ନରସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୬. ପିୟୱଗ୍ଗୋ
ଅୟୋଗେ ୟୁଞ୍ଜମତ୍ତାନଂ, ୟୋଗସ୍ମିଞ୍ଚ ଅୟୋଜୟଂ।
ଅତ୍ଥଂ ହିତ୍ୱା ପିୟଗ୍ଗାହୀ, ପିହେତତ୍ତାନୁୟୋଗିନଂ॥
ମା ପିୟେହି ସମାଗଞ୍ଛି, ଅପ୍ପିୟେହି କୁଦାଚନଂ।
ପିୟାନଂ ଅଦସ୍ସନଂ ଦୁକ୍ଖଂ, ଅପ୍ପିୟାନଞ୍ଚ ଦସ୍ସନଂ॥
ତସ୍ମା ପିୟଂ ନ କୟିରାଥ, ପିୟାପାୟୋ ହି ପାପକୋ।
ଗନ୍ଥା ତେସଂ ନ ୱିଜ୍ଜନ୍ତି, ୟେସଂ ନତ୍ଥି ପିୟାପ୍ପିୟଂ॥
ପିୟତୋ ଜାୟତୀ ସୋକୋ, ପିୟତୋ ଜାୟତୀ [ଜାୟତେ (କ॰)] ଭୟଂ।
ପିୟତୋ ୱିପ୍ପମୁତ୍ତସ୍ସ, ନତ୍ଥି ସୋକୋ କୁତୋ ଭୟଂ॥
ପେମତୋ ଜାୟତୀ ସୋକୋ, ପେମତୋ ଜାୟତୀ ଭୟଂ।
ପେମତୋ ୱିପ୍ପମୁତ୍ତସ୍ସ, ନତ୍ଥି ସୋକୋ କୁତୋ ଭୟଂ॥
ରତିୟା ଜାୟତୀ ସୋକୋ, ରତିୟା ଜାୟତୀ ଭୟଂ।
ରତିୟା ୱିପ୍ପମୁତ୍ତସ୍ସ, ନତ୍ଥି ସୋକୋ କୁତୋ ଭୟଂ॥
କାମତୋ ଜାୟତୀ ସୋକୋ, କାମତୋ ଜାୟତୀ ଭୟଂ।
କାମତୋ ୱିପ୍ପମୁତ୍ତସ୍ସ, ନତ୍ଥି ସୋକୋ କୁତୋ ଭୟଂ॥
ତଣ୍ହାୟ ଜାୟତୀ [ଜାୟତେ (କ॰)] ସୋକୋ, ତଣ୍ହାୟ ଜାୟତୀ ଭୟଂ।
ତଣ୍ହାୟ ୱିପ୍ପମୁତ୍ତସ୍ସ, ନତ୍ଥି ସୋକୋ କୁତୋ ଭୟଂ॥
ସୀଲଦସ୍ସନସମ୍ପନ୍ନଂ , ଧମ୍ମଟ୍ଠଂ ସଚ୍ଚୱେଦିନଂ।
ଅତ୍ତନୋ କମ୍ମ କୁବ୍ବାନଂ, ତଂ ଜନୋ କୁରୁତେ ପିୟଂ॥
ଛନ୍ଦଜାତୋ ଅନକ୍ଖାତେ, ମନସା ଚ ଫୁଟୋ ସିୟା।
କାମେସୁ ଚ ଅପ୍ପଟିବଦ୍ଧଚିତ୍ତୋ [ଅପ୍ପଟିବନ୍ଧଚିତ୍ତୋ (କ॰)] , ଉଦ୍ଧଂସୋତୋତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ଚିରପ୍ପୱାସିଂ ପୁରିସଂ, ଦୂରତୋ ସୋତ୍ଥିମାଗତଂ।
ଞାତିମିତ୍ତା ସୁହଜ୍ଜା ଚ, ଅଭିନନ୍ଦନ୍ତି ଆଗତଂ॥
ତଥେୱ କତପୁଞ୍ଞମ୍ପି, ଅସ୍ମା ଲୋକା ପରଂ ଗତଂ।
ପୁଞ୍ଞାନି ପଟିଗଣ୍ହନ୍ତି, ପିୟଂ ଞାତୀୱ ଆଗତଂ॥
ପିୟୱଗ୍ଗୋ ସୋଳସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୭. କୋଧୱଗ୍ଗୋ
କୋଧଂ ଜହେ ୱିପ୍ପଜହେୟ୍ୟ ମାନଂ, ସଂୟୋଜନଂ ସବ୍ବମତିକ୍କମେୟ୍ୟ।
ତଂ ନାମରୂପସ୍ମିମସଜ୍ଜମାନଂ, ଅକିଞ୍ଚନଂ ନାନୁପତନ୍ତି ଦୁକ୍ଖା॥
ୟୋ ୱେ ଉପ୍ପତିତଂ କୋଧଂ, ରଥଂ ଭନ୍ତଂୱ ୱାରୟେ [ଧାରୟେ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ।
ତମହଂ ସାରଥିଂ ବ୍ରୂମି, ରସ୍ମିଗ୍ଗାହୋ ଇତରୋ ଜନୋ॥
ଅକ୍କୋଧେନ ଜିନେ କୋଧଂ, ଅସାଧୁଂ ସାଧୁନା ଜିନେ।
ଜିନେ କଦରିୟଂ ଦାନେନ, ସଚ୍ଚେନାଲିକୱାଦିନଂ॥
ସଚ୍ଚଂ ଭଣେ ନ କୁଜ୍ଝେୟ୍ୟ, ଦଜ୍ଜା ଅପ୍ପମ୍ପି [ଦଜ୍ଜା’ପ୍ପସ୍ମିମ୍ପି (ସୀ॰ ପୀ॰), ଦଜ୍ଜା ଅପ୍ପସ୍ମି (ସ୍ୟା॰ କ॰)] ୟାଚିତୋ।
ଏତେହି ତୀହି ଠାନେହି, ଗଚ୍ଛେ ଦେୱାନ ସନ୍ତିକେ॥
ଅହିଂସକା ୟେ ମୁନୟୋ [ଅହିଂସକାୟା ମୁନୟୋ (କ॰)] , ନିଚ୍ଚଂ କାୟେନ ସଂୱୁତା।
ତେ ୟନ୍ତି ଅଚ୍ଚୁତଂ ଠାନଂ, ୟତ୍ଥ ଗନ୍ତ୍ୱା ନ ସୋଚରେ॥
ସଦା ଜାଗରମାନାନଂ, ଅହୋରତ୍ତାନୁସିକ୍ଖିନଂ।
ନିବ୍ବାନଂ ଅଧିମୁତ୍ତାନଂ, ଅତ୍ଥଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଆସୱା॥
ପୋରାଣମେତଂ ଅତୁଲ, ନେତଂ ଅଜ୍ଜତନାମିୱ।
ନିନ୍ଦନ୍ତି ତୁଣ୍ହିମାସୀନଂ, ନିନ୍ଦନ୍ତି ବହୁଭାଣିନଂ।
ମିତଭାଣିମ୍ପି ନିନ୍ଦନ୍ତି, ନତ୍ଥି ଲୋକେ ଅନିନ୍ଦିତୋ॥
ନ ଚାହୁ ନ ଚ ଭୱିସ୍ସତି, ନ ଚେତରହି ୱିଜ୍ଜତି।
ଏକନ୍ତଂ ନିନ୍ଦିତୋ ପୋସୋ, ଏକନ୍ତଂ ୱା ପସଂସିତୋ॥
ୟଂ ଚେ ୱିଞ୍ଞୂ ପସଂସନ୍ତି, ଅନୁୱିଚ୍ଚ ସୁୱେ ସୁୱେ।
ଅଚ୍ଛିଦ୍ଦୱୁତ୍ତିଂ [ଅଚ୍ଛିନ୍ନୱୁତ୍ତିଂ (କ॰)] ମେଧାୱିଂ, ପଞ୍ଞାସୀଲସମାହିତଂ॥
ନିକ୍ଖଂ [ନେକ୍ଖଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ଜମ୍ବୋନଦସ୍ସେୱ, କୋ ତଂ ନିନ୍ଦିତୁମରହତି।
ଦେୱାପି ନଂ ପସଂସନ୍ତି, ବ୍ରହ୍ମୁନାପି ପସଂସିତୋ॥
କାୟପ୍ପକୋପଂ ରକ୍ଖେୟ୍ୟ, କାୟେନ ସଂୱୁତୋ ସିୟା।
କାୟଦୁଚ୍ଚରିତଂ ହିତ୍ୱା, କାୟେନ ସୁଚରିତଂ ଚରେ॥
ୱଚୀପକୋପଂ ରକ୍ଖେୟ୍ୟ, ୱାଚାୟ ସଂୱୁତୋ ସିୟା।
ୱଚୀଦୁଚ୍ଚରିତଂ ହିତ୍ୱା, ୱାଚାୟ ସୁଚରିତଂ ଚରେ॥
ମନୋପକୋପଂ ରକ୍ଖେୟ୍ୟ, ମନସା ସଂୱୁତୋ ସିୟା।
ମନୋଦୁଚ୍ଚରିତଂ ହିତ୍ୱା, ମନସା ସୁଚରିତଂ ଚରେ॥
କାୟେନ ସଂୱୁତା ଧୀରା, ଅଥୋ ୱାଚାୟ ସଂୱୁତା।
ମନସା ସଂୱୁତା ଧୀରା, ତେ ୱେ ସୁପରିସଂୱୁତା॥
କୋଧୱଗ୍ଗୋ ସତ୍ତରସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୮. ମଲୱଗ୍ଗୋ
ପଣ୍ଡୁପଲାସୋୱ ଦାନିସି, ୟମପୁରିସାପି ଚ ତେ [ତଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ଉପଟ୍ଠିତା।
ଉୟ୍ୟୋଗମୁଖେ ଚ ତିଟ୍ଠସି, ପାଥେୟ୍ୟମ୍ପି ଚ ତେ ନ ୱିଜ୍ଜତି॥
ସୋ କରୋହି ଦୀପମତ୍ତନୋ, ଖିପ୍ପଂ ୱାୟମ ପଣ୍ଡିତୋ ଭୱ।
ନିଦ୍ଧନ୍ତମଲୋ ଅନଙ୍ଗଣୋ, ଦିବ୍ବଂ ଅରିୟଭୂମିଂ ଉପେହିସି [ଦିବ୍ବଂ ଅରିୟଭୂମିମେହିସି (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰), ଦିବ୍ବମରିୟଭୂମିଂ ଉପେହିସି (?)] ॥
ଉପନୀତୱୟୋ ଚ ଦାନିସି, ସମ୍ପୟାତୋସି ୟମସ୍ସ ସନ୍ତିକେ।
ୱାସୋ [ୱାସୋପି ଚ (ବହୂସୁ)] ତେ ନତ୍ଥି ଅନ୍ତରା, ପାଥେୟ୍ୟମ୍ପି ଚ ତେ ନ ୱିଜ୍ଜତି॥
ସୋ କରୋହି ଦୀପମତ୍ତନୋ, ଖିପ୍ପଂ ୱାୟମ ପଣ୍ଡିତୋ ଭୱ।
ନିଦ୍ଧନ୍ତମଲୋ ଅନଙ୍ଗଣୋ, ନ ପୁନଂ ଜାତିଜରଂ [ନ ପୁନ ଜାତିଜରଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰), ନ ପୁନ ଜାତିଜ୍ଜରଂ (କ॰)] ଉପେହିସି॥
ଅନୁପୁବ୍ବେନ ମେଧାୱୀ, ଥୋକଂ ଥୋକଂ ଖଣେ ଖଣେ।
କମ୍ମାରୋ ରଜତସ୍ସେୱ, ନିଦ୍ଧମେ ମଲମତ୍ତନୋ॥
ଅୟସାୱ ମଲଂ ସମୁଟ୍ଠିତଂ [ସମୁଟ୍ଠାୟ (କ॰)] , ତତୁଟ୍ଠାୟ [ତଦୁଟ୍ଠାୟ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ତମେୱ ଖାଦତି।
ଏୱଂ ଅତିଧୋନଚାରିନଂ, ସାନି କମ୍ମାନି [ସକକମ୍ମାନି (ସୀ॰ ପୀ॰)] ନୟନ୍ତି ଦୁଗ୍ଗତିଂ॥
ଅସଜ୍ଝାୟମଲା ମନ୍ତା, ଅନୁଟ୍ଠାନମଲା ଘରା।
ମଲଂ ୱଣ୍ଣସ୍ସ କୋସଜ୍ଜଂ, ପମାଦୋ ରକ୍ଖତୋ ମଲଂ॥
ମଲିତ୍ଥିୟା ଦୁଚ୍ଚରିତଂ, ମଚ୍ଛେରଂ ଦଦତୋ ମଲଂ।
ମଲା ୱେ ପାପକା ଧମ୍ମା, ଅସ୍ମିଂ ଲୋକେ ପରମ୍ହି ଚ॥
ତତୋ ମଲା ମଲତରଂ, ଅୱିଜ୍ଜା ପରମଂ ମଲଂ।
ଏତଂ ମଲଂ ପହନ୍ତ୍ୱାନ, ନିମ୍ମଲା ହୋଥ ଭିକ୍ଖୱୋ॥
ସୁଜୀୱଂ ଅହିରିକେନ, କାକସୂରେନ ଧଂସିନା।
ପକ୍ଖନ୍ଦିନା ପଗବ୍ଭେନ, ସଂକିଲିଟ୍ଠେନ ଜୀୱିତଂ॥
ହିରୀମତା ଚ ଦୁଜ୍ଜୀୱଂ, ନିଚ୍ଚଂ ସୁଚିଗୱେସିନା।
ଅଲୀନେନାପ୍ପଗବ୍ଭେନ, ସୁଦ୍ଧାଜୀୱେନ ପସ୍ସତା॥
ୟୋ ପାଣମତିପାତେତି, ମୁସାୱାଦଞ୍ଚ ଭାସତି।
ଲୋକେ ଅଦିନ୍ନମାଦିୟତି, ପରଦାରଞ୍ଚ ଗଚ୍ଛତି॥
ସୁରାମେରୟପାନଞ୍ଚ, ୟୋ ନରୋ ଅନୁୟୁଞ୍ଜତି।
ଇଧେୱମେସୋ ଲୋକସ୍ମିଂ, ମୂଲଂ ଖଣତି ଅତ୍ତନୋ॥
ଏୱଂ ଭୋ ପୁରିସ ଜାନାହି, ପାପଧମ୍ମା ଅସଞ୍ଞତା।
ମା ତଂ ଲୋଭୋ ଅଧମ୍ମୋ ଚ, ଚିରଂ ଦୁକ୍ଖାୟ ରନ୍ଧୟୁଂ॥
ଦଦାତି ୱେ ୟଥାସଦ୍ଧଂ, ୟଥାପସାଦନଂ [ୟତ୍ଥ ପସାଦନଂ (କତ୍ଥଚି)] ଜନୋ।
ତତ୍ଥ ୟୋ ମଙ୍କୁ ଭୱତି [ତତ୍ଥ ଚେ ମଂକୁ ୟୋ ହୋତି (ସୀ॰), ତତ୍ଥ ୟୋ ମଙ୍କୁତୋ ହୋତି (ସ୍ୟା॰)] , ପରେସଂ ପାନଭୋଜନେ।
ନ ସୋ ଦିୱା ୱା ରତ୍ତିଂ ୱା, ସମାଧିମଧିଗଚ୍ଛତି॥
ୟସ୍ସ ଚେତଂ ସମୁଚ୍ଛିନ୍ନଂ, ମୂଲଘଚ୍ଚଂ [ମୂଲଘଚ୍ଛଂ (କ॰)] ସମୂହତଂ।
ସ ୱେ ଦିୱା ୱା ରତ୍ତିଂ ୱା, ସମାଧିମଧିଗଚ୍ଛତି॥
ନତ୍ଥି ରାଗସମୋ ଅଗ୍ଗି, ନତ୍ଥି ଦୋସସମୋ ଗହୋ।
ନତ୍ଥି ମୋହସମଂ ଜାଲଂ, ନତ୍ଥି ତଣ୍ହାସମା ନଦୀ॥
ସୁଦସ୍ସଂ ୱଜ୍ଜମଞ୍ଞେସଂ, ଅତ୍ତନୋ ପନ ଦୁଦ୍ଦସଂ।
ପରେସଂ ହି ସୋ ୱଜ୍ଜାନି, ଓପୁନାତି [ଓଫୁନାତି (କ॰)] ୟଥା ଭୁସଂ।
ଅତ୍ତନୋ ପନ ଛାଦେତି, କଲିଂୱ କିତୱା ସଠୋ॥
ପରୱଜ୍ଜାନୁପସ୍ସିସ୍ସ , ନିଚ୍ଚଂ ଉଜ୍ଝାନସଞ୍ଞିନୋ।
ଆସୱା ତସ୍ସ ୱଡ୍ଢନ୍ତି, ଆରା ସୋ ଆସୱକ୍ଖୟା॥
ଆକାସେୱ ପଦଂ ନତ୍ଥି, ସମଣୋ ନତ୍ଥି ବାହିରେ।
ପପଞ୍ଚାଭିରତା ପଜା, ନିପ୍ପପଞ୍ଚା ତଥାଗତା॥
ଆକାସେୱ ପଦଂ ନତ୍ଥି, ସମଣୋ ନତ୍ଥି ବାହିରେ।
ସଙ୍ଖାରା ସସ୍ସତା ନତ୍ଥି, ନତ୍ଥି ବୁଦ୍ଧାନମିଞ୍ଜିତଂ॥
ମଲୱଗ୍ଗୋ ଅଟ୍ଠାରସମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୧୯. ଧମ୍ମଟ୍ଠୱଗ୍ଗୋ
ନ ତେନ ହୋତି ଧମ୍ମଟ୍ଠୋ, ୟେନତ୍ଥଂ ସାହସା [ସହସା (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କ॰)] ନୟେ।
ୟୋ ଚ ଅତ୍ଥଂ ଅନତ୍ଥଞ୍ଚ, ଉଭୋ ନିଚ୍ଛେୟ୍ୟ ପଣ୍ଡିତୋ॥
ଅସାହସେନ ଧମ୍ମେନ, ସମେନ ନୟତୀ ପରେ।
ଧମ୍ମସ୍ସ ଗୁତ୍ତୋ ମେଧାୱୀ, ‘‘ଧମ୍ମଟ୍ଠୋ’’ତି ପୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ତେନ ପଣ୍ଡିତୋ ହୋତି, ୟାୱତା ବହୁ ଭାସତି।
ଖେମୀ ଅୱେରୀ ଅଭୟୋ, ‘‘ପଣ୍ଡିତୋ’’ତି ପୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ତାୱତା ଧମ୍ମଧରୋ, ୟାୱତା ବହୁ ଭାସତି।
ୟୋ ଚ ଅପ୍ପମ୍ପି ସୁତ୍ୱାନ, ଧମ୍ମଂ କାୟେନ ପସ୍ସତି।
ସ ୱେ ଧମ୍ମଧରୋ ହୋତି, ୟୋ ଧମ୍ମଂ ନପ୍ପମଜ୍ଜତି॥
ନ ତେନ ଥେରୋ ସୋ ହୋତି [ଥେରୋ ହୋତି (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰)] , ୟେନସ୍ସ ପଲିତଂ ସିରୋ।
ପରିପକ୍କୋ ୱୟୋ ତସ୍ସ, ‘‘ମୋଘଜିଣ୍ଣୋ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ୟମ୍ହି ସଚ୍ଚଞ୍ଚ ଧମ୍ମୋ ଚ, ଅହିଂସା ସଂୟମୋ ଦମୋ।
ସ ୱେ ୱନ୍ତମଲୋ ଧୀରୋ, ‘‘ଥେରୋ’’ ଇତି [ସୋ ଥେରୋତି (ସ୍ୟା॰ କ॰)] ପୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ୱାକ୍କରଣମତ୍ତେନ, ୱଣ୍ଣପୋକ୍ଖରତାୟ ୱା।
ସାଧୁରୂପୋ ନରୋ ହୋତି, ଇସ୍ସୁକୀ ମଚ୍ଛରୀ ସଠୋ॥
ୟସ୍ସ ଚେତଂ ସମୁଚ୍ଛିନ୍ନଂ, ମୂଲଘଚ୍ଚଂ ସମୂହତଂ।
ସ ୱନ୍ତଦୋସୋ ମେଧାୱୀ, ‘‘ସାଧୁରୂପୋ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ମୁଣ୍ଡକେନ ସମଣୋ, ଅବ୍ବତୋ ଅଲିକଂ ଭଣଂ।
ଇଚ୍ଛାଲୋଭସମାପନ୍ନୋ, ସମଣୋ କିଂ ଭୱିସ୍ସତି॥
ୟୋ ଚ ସମେତି ପାପାନି, ଅଣୁଂ ଥୂଲାନି ସବ୍ବସୋ।
ସମିତତ୍ତା ହି ପାପାନଂ, ‘‘ସମଣୋ’’ତି ପୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ତେନ ଭିକ୍ଖୁ ସୋ ହୋତି, ୟାୱତା ଭିକ୍ଖତେ ପରେ।
ୱିସ୍ସଂ ଧମ୍ମଂ ସମାଦାୟ, ଭିକ୍ଖୁ ହୋତି ନ ତାୱତା॥
ୟୋଧ ପୁଞ୍ଞଞ୍ଚ ପାପଞ୍ଚ, ବାହେତ୍ୱା ବ୍ରହ୍ମଚରିୟୱା [ବ୍ରହ୍ମଚରିୟଂ (କ॰)] ।
ସଙ୍ଖାୟ ଲୋକେ ଚରତି, ସ ୱେ ‘‘ଭିକ୍ଖୂ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ମୋନେନ ମୁନୀ ହୋତି, ମୂଳ୍ହରୂପୋ ଅୱିଦ୍ଦସୁ।
ୟୋ ଚ ତୁଲଂୱ ପଗ୍ଗୟ୍ହ, ୱରମାଦାୟ ପଣ୍ଡିତୋ॥
ପାପାନି ପରିୱଜ୍ଜେତି, ସ ମୁନୀ ତେନ ସୋ ମୁନି।
ୟୋ ମୁନାତି ଉଭୋ ଲୋକେ, ‘‘ମୁନି’’ ତେନ ପୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ତେନ ଅରିୟୋ ହୋତି, ୟେନ ପାଣାନି ହିଂସତି।
ଅହିଂସା ସବ୍ବପାଣାନଂ, ‘‘ଅରିୟୋ’’ତି ପୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ସୀଲବ୍ବତମତ୍ତେନ, ବାହୁସଚ୍ଚେନ ୱା ପନ।
ଅଥ ୱା ସମାଧିଲାଭେନ, ୱିୱିତ୍ତସୟନେନ ୱା॥
ଫୁସାମି ନେକ୍ଖମ୍ମସୁଖଂ, ଅପୁଥୁଜ୍ଜନସେୱିତଂ।
ଭିକ୍ଖୁ ୱିସ୍ସାସମାପାଦି, ଅପ୍ପତ୍ତୋ ଆସୱକ୍ଖୟଂ॥
ଧମ୍ମଟ୍ଠୱଗ୍ଗୋ ଏକୂନୱୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨୦. ମଗ୍ଗୱଗ୍ଗୋ
ମଗ୍ଗାନଟ୍ଠଙ୍ଗିକୋ ସେଟ୍ଠୋ, ସଚ୍ଚାନଂ ଚତୁରୋ ପଦା।
ୱିରାଗୋ ସେଟ୍ଠୋ ଧମ୍ମାନଂ, ଦ୍ୱିପଦାନଞ୍ଚ ଚକ୍ଖୁମା॥
ଏସେୱ [ଏସୋୱ (ସୀ॰ ପୀ॰)] ମଗ୍ଗୋ ନତ୍ଥଞ୍ଞୋ, ଦସ୍ସନସ୍ସ ୱିସୁଦ୍ଧିୟା।
ଏତଞ୍ହି ତୁମ୍ହେ ପଟିପଜ୍ଜଥ, ମାରସ୍ସେତଂ ପମୋହନଂ॥
ଏତଞ୍ହି ତୁମ୍ହେ ପଟିପନ୍ନା, ଦୁକ୍ଖସ୍ସନ୍ତଂ କରିସ୍ସଥ।
ଅକ୍ଖାତୋ ୱୋ [ଅକ୍ଖାତୋ ୱେ (ସୀ॰ ପୀ॰)] ମୟା ମଗ୍ଗୋ, ଅଞ୍ଞାୟ ସଲ୍ଲକନ୍ତନଂ [ସଲ୍ଲସନ୍ଥନଂ (ସୀ॰ ପୀ॰), ସଲ୍ଲସତ୍ଥନଂ (ସ୍ୟା॰)] ॥
ତୁମ୍ହେହି କିଚ୍ଚମାତପ୍ପଂ, ଅକ୍ଖାତାରୋ ତଥାଗତା।
ପଟିପନ୍ନା ପମୋକ୍ଖନ୍ତି, ଝାୟିନୋ ମାରବନ୍ଧନା॥
‘‘ସବ୍ବେ ସଙ୍ଖାରା ଅନିଚ୍ଚା’’ତି, ୟଦା ପଞ୍ଞାୟ ପସ୍ସତି।
ଅଥ ନିବ୍ବିନ୍ଦତି ଦୁକ୍ଖେ, ଏସ ମଗ୍ଗୋ ୱିସୁଦ୍ଧିୟା॥
‘‘ସବ୍ବେ ସଙ୍ଖାରା ଦୁକ୍ଖା’’ତି, ୟଦା ପଞ୍ଞାୟ ପସ୍ସତି।
ଅଥ ନିବ୍ବିନ୍ଦତି ଦୁକ୍ଖେ, ଏସ ମଗ୍ଗୋ ୱିସୁଦ୍ଧିୟା॥
‘‘ସବ୍ବେ ଧମ୍ମା ଅନତ୍ତା’’ତି, ୟଦା ପଞ୍ଞାୟ ପସ୍ସତି।
ଅଥ ନିବ୍ବିନ୍ଦତି ଦୁକ୍ଖେ, ଏସ ମଗ୍ଗୋ ୱିସୁଦ୍ଧିୟା॥
ଉଟ୍ଠାନକାଲମ୍ହି ଅନୁଟ୍ଠହାନୋ, ୟୁୱା ବଲୀ ଆଲସିୟଂ ଉପେତୋ।
ସଂସନ୍ନସଙ୍କପ୍ପମନୋ [ଅସମ୍ପନ୍ନସଙ୍କପ୍ପମନୋ (କ॰)] କୁସୀତୋ, ପଞ୍ଞାୟ ମଗ୍ଗଂ ଅଲସୋ ନ ୱିନ୍ଦତି॥
ୱାଚାନୁରକ୍ଖୀ ମନସା ସୁସଂୱୁତୋ, କାୟେନ ଚ ନାକୁସଲଂ କୟିରା [ଅକୁସଲଂ ନ କୟିରା (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ।
ଏତେ ତୟୋ କମ୍ମପଥେ ୱିସୋଧୟେ, ଆରାଧୟେ ମଗ୍ଗମିସିପ୍ପୱେଦିତଂ॥
ୟୋଗା ୱେ ଜାୟତୀ [ଜାୟତେ (କତ୍ଥଚି)] ଭୂରି, ଅୟୋଗା ଭୂରିସଙ୍ଖୟୋ।
ଏତଂ ଦ୍ୱେଧାପଥଂ ଞତ୍ୱା, ଭୱାୟ ୱିଭୱାୟ ଚ।
ତଥାତ୍ତାନଂ ନିୱେସେୟ୍ୟ, ୟଥା ଭୂରି ପୱଡ୍ଢତି॥
ୱନଂ ଛିନ୍ଦଥ ମା ରୁକ୍ଖଂ, ୱନତୋ ଜାୟତେ ଭୟଂ।
ଛେତ୍ୱା ୱନଞ୍ଚ ୱନଥଞ୍ଚ, ନିବ୍ବନା ହୋଥ ଭିକ୍ଖୱୋ॥
ୟାୱ ହି ୱନଥୋ ନ ଛିଜ୍ଜତି, ଅଣୁମତ୍ତୋପି ନରସ୍ସ ନାରିସୁ।
ପଟିବଦ୍ଧମନୋୱ [ପଟିବନ୍ଧମନୋୱ (କ॰)] ତାୱ ସୋ, ୱଚ୍ଛୋ ଖୀରପକୋୱ [ଖୀରପାନୋୱ (ପୀ॰)] ମାତରି॥
ଉଚ୍ଛିନ୍ଦ ସିନେହମତ୍ତନୋ କୁମୁଦଂ ସାରଦିକଂୱ [ପାଣିନା] ।
ସନ୍ତିମଗ୍ଗମେୱ ବ୍ରୂହୟ, ନିବ୍ବାନଂ ସୁଗତେନ ଦେସିତଂ॥
ଇଧ ୱସ୍ସଂ ୱସିସ୍ସାମି, ଇଧ ହେମନ୍ତଗିମ୍ହିସୁ।
ଇତି ବାଲୋ ୱିଚିନ୍ତେତି, ଅନ୍ତରାୟଂ ନ ବୁଜ୍ଝତି॥
ତଂ ପୁତ୍ତପସୁସମ୍ମତ୍ତଂ, ବ୍ୟାସତ୍ତମନସଂ ନରଂ।
ସୁତ୍ତଂ ଗାମଂ ମହୋଘୋୱ, ମଚ୍ଚୁ ଆଦାୟ ଗଚ୍ଛତି॥
ନ ସନ୍ତି ପୁତ୍ତା ତାଣାୟ, ନ ପିତା ନାପି ବନ୍ଧୱା।
ଅନ୍ତକେନାଧିପନ୍ନସ୍ସ, ନତ୍ଥି ଞାତୀସୁ ତାଣତା॥
ଏତମତ୍ଥୱସଂ ଞତ୍ୱା, ପଣ୍ଡିତୋ ସୀଲସଂୱୁତୋ।
ନିବ୍ବାନଗମନଂ ମଗ୍ଗଂ, ଖିପ୍ପମେୱ ୱିସୋଧୟେ॥
ମଗ୍ଗୱଗ୍ଗୋ ୱୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨୧. ପକିଣ୍ଣକୱଗ୍ଗୋ
ମତ୍ତାସୁଖପରିଚ୍ଚାଗା , ପସ୍ସେ ଚେ ୱିପୁଲଂ ସୁଖଂ।
ଚଜେ ମତ୍ତାସୁଖଂ ଧୀରୋ, ସମ୍ପସ୍ସଂ ୱିପୁଲଂ ସୁଖଂ॥
ପରଦୁକ୍ଖୂପଧାନେନ, ଅତ୍ତନୋ [ୟୋ ଅତ୍ତନୋ (ସ୍ୟା॰ ପୀ॰ କ॰)] ସୁଖମିଚ୍ଛତି।
ୱେରସଂସଗ୍ଗସଂସଟ୍ଠୋ, ୱେରା ସୋ ନ ପରିମୁଚ୍ଚତି॥
ୟଞ୍ହି କିଚ୍ଚଂ ଅପୱିଦ୍ଧଂ [ତଦପୱିଦ୍ଧଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰)] , ଅକିଚ୍ଚଂ ପନ କୟିରତି।
ଉନ୍ନଳାନଂ ପମତ୍ତାନଂ, ତେସଂ ୱଡ୍ଢନ୍ତି ଆସୱା॥
ୟେସଞ୍ଚ ସୁସମାରଦ୍ଧା, ନିଚ୍ଚଂ କାୟଗତା ସତି।
ଅକିଚ୍ଚଂ ତେ ନ ସେୱନ୍ତି, କିଚ୍ଚେ ସାତଚ୍ଚକାରିନୋ।
ସତାନଂ ସମ୍ପଜାନାନଂ, ଅତ୍ଥଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଆସୱା॥
ମାତରଂ ପିତରଂ ହନ୍ତ୍ୱା, ରାଜାନୋ ଦ୍ୱେ ଚ ଖତ୍ତିୟେ।
ରଟ୍ଠଂ ସାନୁଚରଂ ହନ୍ତ୍ୱା, ଅନୀଘୋ ୟାତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ॥
ମାତରଂ ପିତରଂ ହନ୍ତ୍ୱା, ରାଜାନୋ ଦ୍ୱେ ଚ ସୋତ୍ଥିୟେ।
ୱେୟଗ୍ଘପଞ୍ଚମଂ ହନ୍ତ୍ୱା, ଅନୀଘୋ ୟାତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ॥
ସୁପ୍ପବୁଦ୍ଧଂ ପବୁଜ୍ଝନ୍ତି, ସଦା ଗୋତମସାୱକା।
ୟେସଂ ଦିୱା ଚ ରତ୍ତୋ ଚ, ନିଚ୍ଚଂ ବୁଦ୍ଧଗତା ସତି॥
ସୁପ୍ପବୁଦ୍ଧଂ ପବୁଜ୍ଝନ୍ତି, ସଦା ଗୋତମସାୱକା।
ୟେସଂ ଦିୱା ଚ ରତ୍ତୋ ଚ, ନିଚ୍ଚଂ ଧମ୍ମଗତା ସତି॥
ସୁପ୍ପବୁଦ୍ଧଂ ପବୁଜ୍ଝନ୍ତି, ସଦା ଗୋତମସାୱକା।
ୟେସଂ ଦିୱା ଚ ରତ୍ତୋ ଚ, ନିଚ୍ଚଂ ସଙ୍ଘଗତା ସତି॥
ସୁପ୍ପବୁଦ୍ଧଂ ପବୁଜ୍ଝନ୍ତି, ସଦା ଗୋତମସାୱକା।
ୟେସଂ ଦିୱା ଚ ରତ୍ତୋ ଚ, ନିଚ୍ଚଂ କାୟଗତା ସତି॥
ସୁପ୍ପବୁଦ୍ଧଂ ପବୁଜ୍ଝନ୍ତି, ସଦା ଗୋତମସାୱକା।
ୟେସଂ ଦିୱା ଚ ରତ୍ତୋ ଚ, ଅହିଂସାୟ ରତୋ ମନୋ॥
ସୁପ୍ପବୁଦ୍ଧଂ ପବୁଜ୍ଝନ୍ତି, ସଦା ଗୋତମସାୱକା।
ୟେସଂ ଦିୱା ଚ ରତ୍ତୋ ଚ, ଭାୱନାୟ ରତୋ ମନୋ॥
ଦୁପ୍ପବ୍ବଜ୍ଜଂ ଦୁରଭିରମଂ, ଦୁରାୱାସା ଘରା ଦୁଖା।
ଦୁକ୍ଖୋସମାନସଂୱାସୋ, ଦୁକ୍ଖାନୁପତିତଦ୍ଧଗୂ।
ତସ୍ମା ନ ଚଦ୍ଧଗୂ ସିୟା, ନ ଚ [ତସ୍ମା ନ ଚଦ୍ଧଗୂ ନ ଚ (କ॰)] ଦୁକ୍ଖାନୁପତିତୋ ସିୟା [ଦୁକ୍ଖାନୁପାତିତୋ (?)] ॥
ସଦ୍ଧୋ ସୀଲେନ ସମ୍ପନ୍ନୋ, ୟସୋଭୋଗସମପ୍ପିତୋ।
ୟଂ ୟଂ ପଦେସଂ ଭଜତି, ତତ୍ଥ ତତ୍ଥେୱ ପୂଜିତୋ॥
ଦୂରେ ସନ୍ତୋ ପକାସେନ୍ତି, ହିମୱନ୍ତୋୱ ପବ୍ବତୋ।
ଅସନ୍ତେତ୍ଥ ନ ଦିସ୍ସନ୍ତି, ରତ୍ତିଂ ଖିତ୍ତା ୟଥା ସରା॥
ଏକାସନଂ ଏକସେୟ୍ୟଂ, ଏକୋ ଚରମତନ୍ଦିତୋ।
ଏକୋ ଦମୟମତ୍ତାନଂ, ୱନନ୍ତେ ରମିତୋ ସିୟା॥
ପକିଣ୍ଣକୱଗ୍ଗୋ ଏକୱୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨୨. ନିରୟୱଗ୍ଗୋ
ଅଭୂତୱାଦୀ ନିରୟଂ ଉପେତି, ୟୋ ୱାପି [ୟୋ ଚାପି (ସୀ॰ ପୀ॰ କ॰)] କତ୍ୱା ନ କରୋମି ଚାହ [ନ କରୋମୀତି ଚାହ (ସ୍ୟା॰)] ।
ଉଭୋପି ତେ ପେଚ୍ଚ ସମା ଭୱନ୍ତି, ନିହୀନକମ୍ମା ମନୁଜା ପରତ୍ଥ॥
କାସାୱକଣ୍ଠା ବହୱୋ, ପାପଧମ୍ମା ଅସଞ୍ଞତା।
ପାପା ପାପେହି କମ୍ମେହି, ନିରୟଂ ତେ ଉପପଜ୍ଜରେ॥
ସେୟ୍ୟୋ ଅୟୋଗୁଳୋ ଭୁତ୍ତୋ, ତତ୍ତୋ ଅଗ୍ଗିସିଖୂପମୋ।
ୟଞ୍ଚେ ଭୁଞ୍ଜେୟ୍ୟ ଦୁସ୍ସୀଲୋ, ରଟ୍ଠପିଣ୍ଡମସଞ୍ଞତୋ॥
ଚତ୍ତାରି ଠାନାନି ନରୋ ପମତ୍ତୋ, ଆପଜ୍ଜତି ପରଦାରୂପସେୱୀ।
ଅପୁଞ୍ଞଲାଭଂ ନ ନିକାମସେୟ୍ୟଂ, ନିନ୍ଦଂ ତତୀୟଂ ନିରୟଂ ଚତୁତ୍ଥଂ॥
ଅପୁଞ୍ଞଲାଭୋ ଚ ଗତୀ ଚ ପାପିକା, ଭୀତସ୍ସ ଭୀତାୟ ରତୀ ଚ ଥୋକିକା।
ରାଜା ଚ ଦଣ୍ଡଂ ଗରୁକଂ ପଣେତି, ତସ୍ମା ନରୋ ପରଦାରଂ ନ ସେୱେ॥
କୁସୋ ୟଥା ଦୁଗ୍ଗହିତୋ, ହତ୍ଥମେୱାନୁକନ୍ତତି।
ସାମଞ୍ଞଂ ଦୁପ୍ପରାମଟ୍ଠଂ, ନିରୟାୟୁପକଡ୍ଢତି॥
ୟଂ କିଞ୍ଚି ସିଥିଲଂ କମ୍ମଂ, ସଂକିଲିଟ୍ଠଞ୍ଚ ୟଂ ୱତଂ।
ସଙ୍କସ୍ସରଂ ବ୍ରହ୍ମଚରିୟଂ, ନ ତଂ ହୋତି ମହପ୍ଫଲଂ॥
କୟିରା ଚେ କୟିରାଥେନଂ [କୟିରା ନଂ (କ॰)] , ଦଳ୍ହମେନଂ ପରକ୍କମେ।
ସିଥିଲୋ ହି ପରିବ୍ବାଜୋ, ଭିୟ୍ୟୋ ଆକିରତେ ରଜଂ॥
ଅକତଂ ଦୁକ୍କଟଂ ସେୟ୍ୟୋ, ପଚ୍ଛା ତପ୍ପତି ଦୁକ୍କଟଂ।
କତଞ୍ଚ ସୁକତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ୟଂ କତ୍ୱା ନାନୁତପ୍ପତି॥
ନଗରଂ ୟଥା ପଚ୍ଚନ୍ତଂ, ଗୁତ୍ତଂ ସନ୍ତରବାହିରଂ।
ଏୱଂ ଗୋପେଥ ଅତ୍ତାନଂ, ଖଣୋ ୱୋ [ଖଣୋ ୱେ (ସୀ॰ ପୀ॰ କ॰)] ମା ଉପଚ୍ଚଗା।
ଖଣାତୀତା ହି ସୋଚନ୍ତି, ନିରୟମ୍ହି ସମପ୍ପିତା॥
ଅଲଜ୍ଜିତାୟେ ଲଜ୍ଜନ୍ତି, ଲଜ୍ଜିତାୟେ ନ ଲଜ୍ଜରେ।
ମିଚ୍ଛାଦିଟ୍ଠିସମାଦାନା, ସତ୍ତା ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦୁଗ୍ଗତିଂ॥
ଅଭୟେ ଭୟଦସ୍ସିନୋ, ଭୟେ ଚାଭୟଦସ୍ସିନୋ।
ମିଚ୍ଛାଦିଟ୍ଠିସମାଦାନା, ସତ୍ତା ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦୁଗ୍ଗତିଂ॥
ଅୱଜ୍ଜେ ୱଜ୍ଜମତିନୋ, ୱଜ୍ଜେ ଚାୱଜ୍ଜଦସ୍ସିନୋ।
ମିଚ୍ଛାଦିଟ୍ଠିସମାଦାନା, ସତ୍ତା ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦୁଗ୍ଗତିଂ॥
ୱଜ୍ଜଞ୍ଚ ୱଜ୍ଜତୋ ଞତ୍ୱା, ଅୱଜ୍ଜଞ୍ଚ ଅୱଜ୍ଜତୋ।
ସମ୍ମାଦିଟ୍ଠିସମାଦାନା, ସତ୍ତା ଗଚ୍ଛନ୍ତି ସୁଗ୍ଗତିଂ॥
ନିରୟୱଗ୍ଗୋ ଦ୍ୱାୱୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨୩. ନାଗୱଗ୍ଗୋ
ଅହଂ ନାଗୋୱ ସଙ୍ଗାମେ, ଚାପତୋ ପତିତଂ ସରଂ।
ଅତିୱାକ୍ୟଂ ତିତିକ୍ଖିସ୍ସଂ, ଦୁସ୍ସୀଲୋ ହି ବହୁଜ୍ଜନୋ॥
ଦନ୍ତଂ ନୟନ୍ତି ସମିତିଂ, ଦନ୍ତଂ ରାଜାଭିରୂହତି।
ଦନ୍ତୋ ସେଟ୍ଠୋ ମନୁସ୍ସେସୁ, ୟୋତିୱାକ୍ୟଂ ତିତିକ୍ଖତି॥
ୱରମସ୍ସତରା ଦନ୍ତା, ଆଜାନୀୟା ଚ [ଆଜାନୀୟାୱ (ସ୍ୟା॰)] ସିନ୍ଧୱା।
କୁଞ୍ଜରା ଚ [କୁଞ୍ଜରାୱ (ସ୍ୟା॰)] ମହାନାଗା, ଅତ୍ତଦନ୍ତୋ ତତୋ ୱରଂ॥
ନ ହି ଏତେହି ୟାନେହି, ଗଚ୍ଛେୟ୍ୟ ଅଗତଂ ଦିସଂ।
ୟଥାତ୍ତନା ସୁଦନ୍ତେନ, ଦନ୍ତୋ ଦନ୍ତେନ ଗଚ୍ଛତି॥
ଧନପାଲୋ [ଧନପାଲକୋ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ନାମ କୁଞ୍ଜରୋ, କଟୁକଭେଦନୋ [କଟୁକପ୍ପଭେଦନୋ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ଦୁନ୍ନିୱାରୟୋ।
ବଦ୍ଧୋ କବଳଂ ନ ଭୁଞ୍ଜତି, ସୁମରତି [ସୁସରତି (କ॰)] ନାଗୱନସ୍ସ କୁଞ୍ଜରୋ॥
ମିଦ୍ଧୀ ୟଦା ହୋତି ମହଗ୍ଘସୋ ଚ, ନିଦ୍ଦାୟିତା ସମ୍ପରିୱତ୍ତସାୟୀ।
ମହାୱରାହୋୱ ନିୱାପପୁଟ୍ଠୋ, ପୁନପ୍ପୁନଂ ଗବ୍ଭମୁପେତି ମନ୍ଦୋ॥
ଇଦଂ ପୁରେ ଚିତ୍ତମଚାରି ଚାରିକଂ, ୟେନିଚ୍ଛକଂ ୟତ୍ଥକାମଂ ୟଥାସୁଖଂ।
ତଦଜ୍ଜହଂ ନିଗ୍ଗହେସ୍ସାମି ୟୋନିସୋ, ହତ୍ଥିପ୍ପଭିନ୍ନଂ ୱିୟ ଅଙ୍କୁସଗ୍ଗହୋ॥
ଅପ୍ପମାଦରତା ହୋଥ, ସଚିତ୍ତମନୁରକ୍ଖଥ।
ଦୁଗ୍ଗା ଉଦ୍ଧରଥତ୍ତାନଂ, ପଙ୍କେ ସନ୍ନୋୱ [ସତ୍ତୋୱ (ସୀ॰ ପୀ॰)] କୁଞ୍ଜରୋ॥
ସଚେ ଲଭେଥ ନିପକଂ ସହାୟଂ, ସଦ୍ଧିଂ ଚରଂ ସାଧୁୱିହାରିଧୀରଂ।
ଅଭିଭୁୟ୍ୟ ସବ୍ବାନି ପରିସ୍ସୟାନି, ଚରେୟ୍ୟ ତେନତ୍ତମନୋ ସତୀମା॥
ନୋ ଚେ ଲଭେଥ ନିପକଂ ସହାୟଂ, ସଦ୍ଧିଂ ଚରଂ ସାଧୁୱିହାରିଧୀରଂ।
ରାଜାୱ ରଟ୍ଠଂ ୱିଜିତଂ ପହାୟ, ଏକୋ ଚରେ ମାତଙ୍ଗରଞ୍ଞେୱ ନାଗୋ॥
ଏକସ୍ସ ଚରିତଂ ସେୟ୍ୟୋ, ନତ୍ଥି ବାଲେ ସହାୟତା।
ଏକୋ ଚରେ ନ ଚ ପାପାନି କୟିରା, ଅପ୍ପୋସ୍ସୁକ୍କୋ ମାତଙ୍ଗରଞ୍ଞେୱ ନାଗୋ॥
ଅତ୍ଥମ୍ହି ଜାତମ୍ହି ସୁଖା ସହାୟା, ତୁଟ୍ଠୀ ସୁଖା ୟା ଇତରୀତରେନ।
ପୁଞ୍ଞଂ ସୁଖଂ ଜୀୱିତସଙ୍ଖୟମ୍ହି, ସବ୍ବସ୍ସ ଦୁକ୍ଖସ୍ସ ସୁଖଂ ପହାନଂ॥
ସୁଖା ମତ୍ତେୟ୍ୟତା ଲୋକେ, ଅଥୋ ପେତ୍ତେୟ୍ୟତା ସୁଖା।
ସୁଖା ସାମଞ୍ଞତା ଲୋକେ, ଅଥୋ ବ୍ରହ୍ମଞ୍ଞତା ସୁଖା॥
ସୁଖଂ ୟାୱ ଜରା ସୀଲଂ, ସୁଖା ସଦ୍ଧା ପତିଟ୍ଠିତା।
ସୁଖୋ ପଞ୍ଞାୟ ପଟିଲାଭୋ, ପାପାନଂ ଅକରଣଂ ସୁଖଂ॥
ନାଗୱଗ୍ଗୋ ତେୱୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨୪. ତଣ୍ହାୱଗ୍ଗୋ
ମନୁଜସ୍ସ ପମତ୍ତଚାରିନୋ, ତଣ୍ହା ୱଡ୍ଢତି ମାଲୁୱା ୱିୟ।
ସୋ ପ୍ଲୱତୀ [ପ୍ଲୱତି (ସୀ॰ ପୀ॰), ପଲୱେତୀ (କ॰), ଉପ୍ଲୱତି (?)] ହୁରା ହୁରଂ, ଫଲମିଚ୍ଛଂୱ ୱନସ୍ମି ୱାନରୋ॥
ୟଂ ଏସା ସହତେ ଜମ୍ମୀ, ତଣ୍ହା ଲୋକେ ୱିସତ୍ତିକା।
ସୋକା ତସ୍ସ ପୱଡ୍ଢନ୍ତି, ଅଭିୱଟ୍ଠଂୱ [ଅଭିୱଡ୍ଢଂୱ (ସ୍ୟା॰), ଅଭିୱଟ୍ଟଂୱ (ପୀ॰), ଅଭିୱୁଡ୍ଢଂୱ (କ॰)] ବୀରଣଂ॥
ୟୋ ଚେତଂ ସହତେ ଜମ୍ମିଂ, ତଣ୍ହଂ ଲୋକେ ଦୁରଚ୍ଚୟଂ।
ସୋକା ତମ୍ହା ପପତନ୍ତି, ଉଦବିନ୍ଦୁୱ ପୋକ୍ଖରା॥
ତଂ ୱୋ ୱଦାମି ଭଦ୍ଦଂ ୱୋ, ୟାୱନ୍ତେତ୍ଥ ସମାଗତା।
ତଣ୍ହାୟ ମୂଲଂ ଖଣଥ, ଉସୀରତ୍ଥୋୱ ବୀରଣଂ।
ମା ୱୋ ନଳଂୱ ସୋତୋୱ, ମାରୋ ଭଞ୍ଜି ପୁନପ୍ପୁନଂ॥
ୟଥାପି ମୂଲେ ଅନୁପଦ୍ଦୱେ ଦଳ୍ହେ, ଛିନ୍ନୋପି ରୁକ୍ଖୋ ପୁନରେୱ ରୂହତି।
ଏୱମ୍ପି ତଣ୍ହାନୁସୟେ ଅନୂହତେ, ନିବ୍ବତ୍ତତୀ ଦୁକ୍ଖମିଦଂ ପୁନପ୍ପୁନଂ॥
ୟସ୍ସ ଛତ୍ତିଂସତି ସୋତା, ମନାପସୱନା ଭୁସା।
ମାହା [ୱାହା (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] ୱହନ୍ତି ଦୁଦ୍ଦିଟ୍ଠିଂ, ସଙ୍କପ୍ପା ରାଗନିସ୍ସିତା॥
ସୱନ୍ତି ସବ୍ବଧି ସୋତା, ଲତା ଉପ୍ପଜ୍ଜ [ଉବ୍ଭିଜ୍ଜ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ତିଟ୍ଠତି।
ତଞ୍ଚ ଦିସ୍ୱା ଲତଂ ଜାତଂ, ମୂଲଂ ପଞ୍ଞାୟ ଛିନ୍ଦଥ॥
ସରିତାନି ସିନେହିତାନି ଚ, ସୋମନସ୍ସାନି ଭୱନ୍ତି ଜନ୍ତୁନୋ।
ତେ ସାତସିତା ସୁଖେସିନୋ, ତେ ୱେ ଜାତିଜରୂପଗା ନରା॥
ତସିଣାୟ ପୁରକ୍ଖତା ପଜା, ପରିସପ୍ପନ୍ତି ସସୋୱ ବନ୍ଧିତୋ [ବାଧିତୋ (ବହୂସୁ)] ।
ସଂୟୋଜନସଙ୍ଗସତ୍ତକା, ଦୁକ୍ଖମୁପେନ୍ତି ପୁନପ୍ପୁନଂ ଚିରାୟ॥
ତସିଣାୟ ପୁରକ୍ଖତା ପଜା, ପରିସପ୍ପନ୍ତି ସସୋୱ ବନ୍ଧିତୋ।
ତସ୍ମା ତସିଣଂ ୱିନୋଦୟେ, ଆକଙ୍ଖନ୍ତ [ଭିକ୍ଖୂ ଆକଙ୍ଖୀ (ସୀ॰), ଭିକ୍ଖୁ ଆକଙ୍ଖଂ (ସ୍ୟା॰)] ୱିରାଗମତ୍ତନୋ॥
ୟୋ ନିବ୍ବନଥୋ ୱନାଧିମୁତ୍ତୋ, ୱନମୁତ୍ତୋ ୱନମେୱ ଧାୱତି।
ତଂ ପୁଗ୍ଗଲମେଥ ପସ୍ସଥ, ମୁତ୍ତୋ ବନ୍ଧନମେୱ ଧାୱତି॥
ନ ତଂ ଦଳ୍ହଂ ବନ୍ଧନମାହୁ ଧୀରା, ୟଦାୟସଂ ଦାରୁଜପବ୍ବଜଞ୍ଚ [ଦାରୂଜଂ ବବ୍ବଜଞ୍ଚ (ସୀ॰ ପୀ॰)] ।
ସାରତ୍ତରତ୍ତା ମଣିକୁଣ୍ଡଲେସୁ, ପୁତ୍ତେସୁ ଦାରେସୁ ଚ ୟା ଅପେକ୍ଖା॥
ଏତଂ ଦଳ୍ହଂ ବନ୍ଧନମାହୁ ଧୀରା, ଓହାରିନଂ ସିଥିଲଂ ଦୁପ୍ପମୁଞ୍ଚଂ।
ଏତମ୍ପି ଛେତ୍ୱାନ ପରିବ୍ବଜନ୍ତି, ଅନପେକ୍ଖିନୋ କାମସୁଖଂ ପହାୟ॥
ୟେ ରାଗରତ୍ତାନୁପତନ୍ତି ସୋତଂ, ସୟଂକତଂ ମକ୍କଟକୋୱ ଜାଲଂ।
ଏତମ୍ପି ଛେତ୍ୱାନ ୱଜନ୍ତି ଧୀରା, ଅନପେକ୍ଖିନୋ ସବ୍ବଦୁକ୍ଖଂ ପହାୟ॥
ମୁଞ୍ଚ ପୁରେ ମୁଞ୍ଚ ପଚ୍ଛତୋ, ମଜ୍ଝେ ମୁଞ୍ଚ ଭୱସ୍ସ ପାରଗୂ।
ସବ୍ବତ୍ଥ ୱିମୁତ୍ତମାନସୋ, ନ ପୁନଂ ଜାତିଜରଂ ଉପେହିସି॥
ୱିତକ୍କମଥିତସ୍ସ ଜନ୍ତୁନୋ, ତିବ୍ବରାଗସ୍ସ ସୁଭାନୁପସ୍ସିନୋ।
ଭିୟ୍ୟୋ ତଣ୍ହା ପୱଡ୍ଢତି, ଏସ ଖୋ ଦଳ୍ହଂ [ଏସ ଗାଳ୍ହଂ (କ॰)] କରୋତି ବନ୍ଧନଂ॥
ୱିତକ୍କୂପସମେ ଚ [ୱିତକ୍କୂପସମେୱ (କ॰)] ୟୋ ରତୋ, ଅସୁଭଂ ଭାୱୟତେ ସଦା ସତୋ।
ଏସ [ଏସୋ (?)] ଖୋ ବ୍ୟନ୍ତି କାହିତି, ଏସ [ଏସୋ (?)] ଛେଚ୍ଛତି ମାରବନ୍ଧନଂ॥
ନିଟ୍ଠଙ୍ଗତୋ ଅସନ୍ତାସୀ, ୱୀତତଣ୍ହୋ ଅନଙ୍ଗଣୋ।
ଅଚ୍ଛିନ୍ଦି ଭୱସଲ୍ଲାନି, ଅନ୍ତିମୋୟଂ ସମୁସ୍ସୟୋ॥
ୱୀତତଣ୍ହୋ ଅନାଦାନୋ, ନିରୁତ୍ତିପଦକୋୱିଦୋ।
ଅକ୍ଖରାନଂ ସନ୍ନିପାତଂ, ଜଞ୍ଞା ପୁବ୍ବାପରାନି ଚ।
ସ ୱେ ‘‘ଅନ୍ତିମସାରୀରୋ, ମହାପଞ୍ଞୋ ମହାପୁରିସୋ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ସବ୍ବାଭିଭୂ ସବ୍ବୱିଦୂହମସ୍ମି, ସବ୍ବେସୁ ଧମ୍ମେସୁ ଅନୂପଲିତ୍ତୋ।
ସବ୍ବଞ୍ଜହୋ ତଣ୍ହକ୍ଖୟେ ୱିମୁତ୍ତୋ, ସୟଂ ଅଭିଞ୍ଞାୟ କମୁଦ୍ଦିସେୟ୍ୟଂ॥
ସବ୍ବଦାନଂ ଧମ୍ମଦାନଂ ଜିନାତି, ସବ୍ବରସଂ ଧମ୍ମରସୋ ଜିନାତି।
ସବ୍ବରତିଂ ଧମ୍ମରତି ଜିନାତି, ତଣ୍ହକ୍ଖୟୋ ସବ୍ବଦୁକ୍ଖଂ ଜିନାତି॥
ହନନ୍ତି ଭୋଗା ଦୁମ୍ମେଧଂ, ନୋ ଚ ପାରଗୱେସିନୋ।
ଭୋଗତଣ୍ହାୟ ଦୁମ୍ମେଧୋ, ହନ୍ତି ଅଞ୍ଞେୱ ଅତ୍ତନଂ॥
ତିଣଦୋସାନି ଖେତ୍ତାନି, ରାଗଦୋସା ଅୟଂ ପଜା।
ତସ୍ମା ହି ୱୀତରାଗେସୁ, ଦିନ୍ନଂ ହୋତି ମହପ୍ଫଲଂ॥
ତିଣଦୋସାନି ଖେତ୍ତାନି, ଦୋସଦୋସା ଅୟଂ ପଜା।
ତସ୍ମା ହି ୱୀତଦୋସେସୁ, ଦିନ୍ନଂ ହୋତି ମହପ୍ଫଲଂ॥
ତିଣଦୋସାନି ଖେତ୍ତାନି, ମୋହଦୋସା ଅୟଂ ପଜା।
ତସ୍ମା ହି ୱୀତମୋହେସୁ, ଦିନ୍ନଂ ହୋତି ମହପ୍ଫଲଂ॥
(ତିଣଦୋସାନି ଖେତ୍ତାନି, ଇଚ୍ଛାଦୋସା ଅୟଂ ପଜା।
ତସ୍ମା ହି ୱିଗତିଚ୍ଛେସୁ, ଦିନ୍ନଂ ହୋତି ମହପ୍ଫଲଂ॥) [( ) ୱିଦେସପୋତ୍ଥକେସୁ ନତ୍ଥି, ଅଟ୍ଠକଥାୟମ୍ପି ନ ଦିସ୍ସତି]
ତିଣଦୋସାନି ଖେତ୍ତାନି, ତଣ୍ହାଦୋସା ଅୟଂ ପଜା।
ତସ୍ମା ହି ୱୀତତଣ୍ହେସୁ, ଦିନ୍ନଂ ହୋତି ମହପ୍ଫଲଂ॥
ତଣ୍ହାୱଗ୍ଗୋ ଚତୁୱୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨୫. ଭିକ୍ଖୁୱଗ୍ଗୋ
ଚକ୍ଖୁନା ସଂୱରୋ ସାଧୁ, ସାଧୁ ସୋତେନ ସଂୱରୋ।
ଘାନେନ ସଂୱରୋ ସାଧୁ, ସାଧୁ ଜିୱ୍ହାୟ ସଂୱରୋ॥
କାୟେନ ସଂୱରୋ ସାଧୁ, ସାଧୁ ୱାଚାୟ ସଂୱରୋ।
ମନସା ସଂୱରୋ ସାଧୁ, ସାଧୁ ସବ୍ବତ୍ଥ ସଂୱରୋ।
ସବ୍ବତ୍ଥ ସଂୱୁତୋ ଭିକ୍ଖୁ, ସବ୍ବଦୁକ୍ଖା ପମୁଚ୍ଚତି॥
ହତ୍ଥସଂୟତୋ ପାଦସଂୟତୋ, ୱାଚାସଂୟତୋ ସଂୟତୁତ୍ତମୋ।
ଅଜ୍ଝତ୍ତରତୋ ସମାହିତୋ, ଏକୋ ସନ୍ତୁସିତୋ ତମାହୁ ଭିକ୍ଖୁଂ॥
ୟୋ ମୁଖସଂୟତୋ ଭିକ୍ଖୁ, ମନ୍ତଭାଣୀ ଅନୁଦ୍ଧତୋ।
ଅତ୍ଥଂ ଧମ୍ମଞ୍ଚ ଦୀପେତି, ମଧୁରଂ ତସ୍ସ ଭାସିତଂ॥
ଧମ୍ମାରାମୋ ଧମ୍ମରତୋ, ଧମ୍ମଂ ଅନୁୱିଚିନ୍ତୟଂ।
ଧମ୍ମଂ ଅନୁସ୍ସରଂ ଭିକ୍ଖୁ, ସଦ୍ଧମ୍ମା ନ ପରିହାୟତି॥
ସଲାଭଂ ନାତିମଞ୍ଞେୟ୍ୟ, ନାଞ୍ଞେସଂ ପିହୟଂ ଚରେ।
ଅଞ୍ଞେସଂ ପିହୟଂ ଭିକ୍ଖୁ, ସମାଧିଂ ନାଧିଗଚ୍ଛତି॥
ଅପ୍ପଲାଭୋପି ଚେ ଭିକ୍ଖୁ, ସଲାଭଂ ନାତିମଞ୍ଞତି।
ତଂ ୱେ ଦେୱା ପସଂସନ୍ତି, ସୁଦ୍ଧାଜୀୱିଂ ଅତନ୍ଦିତଂ॥
ସବ୍ବସୋ ନାମରୂପସ୍ମିଂ, ୟସ୍ସ ନତ୍ଥି ମମାୟିତଂ।
ଅସତା ଚ ନ ସୋଚତି, ସ ୱେ ‘‘ଭିକ୍ଖୂ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ମେତ୍ତାୱିହାରୀ ୟୋ ଭିକ୍ଖୁ, ପସନ୍ନୋ ବୁଦ୍ଧସାସନେ।
ଅଧିଗଚ୍ଛେ ପଦଂ ସନ୍ତଂ, ସଙ୍ଖାରୂପସମଂ ସୁଖଂ॥
ସିଞ୍ଚ ଭିକ୍ଖୁ ଇମଂ ନାୱଂ, ସିତ୍ତା ତେ ଲହୁମେସ୍ସତି।
ଛେତ୍ୱା ରାଗଞ୍ଚ ଦୋସଞ୍ଚ, ତତୋ ନିବ୍ବାନମେହିସି॥
ପଞ୍ଚ ଛିନ୍ଦେ ପଞ୍ଚ ଜହେ, ପଞ୍ଚ ଚୁତ୍ତରି ଭାୱୟେ।
ପଞ୍ଚ ସଙ୍ଗାତିଗୋ ଭିକ୍ଖୁ, ‘‘ଓଘତିଣ୍ଣୋ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ଝାୟ ଭିକ୍ଖୁ [ଝାୟ ତୁୱଂ ଭିକ୍ଖୁ (?)] ମା ପମାଦୋ [ମା ଚ ପମାଦୋ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰)] , ମା ତେ କାମଗୁଣେ ରମେସ୍ସୁ [ଭମସ୍ସୁ (ସୀ॰ ପୀ॰), ଭୱସ୍ସୁ (ସ୍ୟା॰), ରମସ୍ସୁ (କ॰)] ଚିତ୍ତଂ।
ମା ଲୋହଗୁଳଂ ଗିଲୀ ପମତ୍ତୋ, ମା କନ୍ଦି ‘‘ଦୁକ୍ଖମିଦ’’ନ୍ତି ଡୟ୍ହମାନୋ॥
ନତ୍ଥି ଝାନଂ ଅପଞ୍ଞସ୍ସ, ପଞ୍ଞା ନତ୍ଥି ଅଝାୟତୋ [ଅଜ୍ଝାୟିନୋ (କ॰)] ।
ୟମ୍ହି ଝାନଞ୍ଚ ପଞ୍ଞା ଚ, ସ ୱେ ନିବ୍ବାନସନ୍ତିକେ॥
ସୁଞ୍ଞାଗାରଂ ପୱିଟ୍ଠସ୍ସ, ସନ୍ତଚିତ୍ତସ୍ସ ଭିକ୍ଖୁନୋ।
ଅମାନୁସୀ ରତି ହୋତି, ସମ୍ମା ଧମ୍ମଂ ୱିପସ୍ସତୋ॥
ୟତୋ ୟତୋ ସମ୍ମସତି, ଖନ୍ଧାନଂ ଉଦୟବ୍ବୟଂ।
ଲଭତୀ [ଲଭତି (ପୀ॰), ଲଭତେ (କ॰)] ପୀତିପାମୋଜ୍ଜଂ, ଅମତଂ ତଂ ୱିଜାନତଂ॥
ତତ୍ରାୟମାଦି ଭୱତି, ଇଧ ପଞ୍ଞସ୍ସ ଭିକ୍ଖୁନୋ।
ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗୁତ୍ତି ସନ୍ତୁଟ୍ଠି, ପାତିମୋକ୍ଖେ ଚ ସଂୱରୋ॥
ମିତ୍ତେ ଭଜସ୍ସୁ କଲ୍ୟାଣେ, ସୁଦ୍ଧାଜୀୱେ ଅତନ୍ଦିତେ।
ପଟିସନ୍ଥାରୱୁତ୍ୟସ୍ସ [ପଟିସନ୍ଧାରୱୁତ୍ୟସ୍ସ (କ॰)] , ଆଚାରକୁସଲୋ ସିୟା।
ତତୋ ପାମୋଜ୍ଜବହୁଲୋ, ଦୁକ୍ଖସ୍ସନ୍ତଂ କରିସ୍ସତି॥
ୱସ୍ସିକା ୱିୟ ପୁପ୍ଫାନି, ମଦ୍ଦୱାନି [ମଜ୍ଜୱାନି (କ॰ ଟୀକା) ପଚ୍ଚୱାନି (କ॰ ଅଟ୍ଠ॰)] ପମୁଞ୍ଚତି।
ଏୱଂ ରାଗଞ୍ଚ ଦୋସଞ୍ଚ, ୱିପ୍ପମୁଞ୍ଚେଥ ଭିକ୍ଖୱୋ॥
ସନ୍ତକାୟୋ ସନ୍ତୱାଚୋ, ସନ୍ତୱା ସୁସମାହିତୋ [ସନ୍ତମନୋ ସୁସମାହିତୋ (ସ୍ୟା॰ ପୀ॰), ସନ୍ତମନୋ ସମାହିତୋ (କ॰)] ।
ୱନ୍ତଲୋକାମିସୋ ଭିକ୍ଖୁ, ‘‘ଉପସନ୍ତୋ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ଅତ୍ତନା ଚୋଦୟତ୍ତାନଂ, ପଟିମଂସେଥ ଅତ୍ତନା [ପଟିମାସେ ଅତ୍ତମତ୍ତନା (ସୀ॰ ପୀ॰), ପଟିମଂସେ ତମତ୍ତନା (ସ୍ୟା॰)] ।
ସୋ ଅତ୍ତଗୁତ୍ତୋ ସତିମା, ସୁଖଂ ଭିକ୍ଖୁ ୱିହାହିସି॥
ଅତ୍ତା ହି ଅତ୍ତନୋ ନାଥୋ, (କୋ ହି ନାଥୋ ପରୋ ସିୟା) [( ) ୱିଦେସପୋତ୍ଥକେସୁ ନତ୍ଥି]
ଅତ୍ତା ହି ଅତ୍ତନୋ ଗତି।
ତସ୍ମା ସଂୟମମତ୍ତାନଂ [ସଂୟମୟ’ତ୍ତାନଂ (ସୀ॰ ପୀ॰)] , ଅସ୍ସଂ ଭଦ୍ରଂୱ ୱାଣିଜୋ॥
ପାମୋଜ୍ଜବହୁଲୋ ଭିକ୍ଖୁ, ପସନ୍ନୋ ବୁଦ୍ଧସାସନେ।
ଅଧିଗଚ୍ଛେ ପଦଂ ସନ୍ତଂ, ସଙ୍ଖାରୂପସମଂ ସୁଖଂ॥
ୟୋ ହୱେ ଦହରୋ ଭିକ୍ଖୁ, ୟୁଞ୍ଜତି ବୁଦ୍ଧସାସନେ।
ସୋମଂ [ସୋ ଇମଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ଲୋକଂ ପଭାସେତି, ଅବ୍ଭା ମୁତ୍ତୋୱ ଚନ୍ଦିମା॥
ଭିକ୍ଖୁୱଗ୍ଗୋ ପଞ୍ଚୱୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
୨୬. ବ୍ରାହ୍ମଣୱଗ୍ଗୋ
ଛିନ୍ଦ ସୋତଂ ପରକ୍କମ୍ମ, କାମେ ପନୁଦ ବ୍ରାହ୍ମଣ।
ସଙ୍ଖାରାନଂ ଖୟଂ ଞତ୍ୱା, ଅକତଞ୍ଞୂସି ବ୍ରାହ୍ମଣ॥
ୟଦା ଦ୍ୱୟେସୁ ଧମ୍ମେସୁ, ପାରଗୂ ହୋତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ।
ଅଥସ୍ସ ସବ୍ବେ ସଂୟୋଗା, ଅତ୍ଥଂ ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଜାନତୋ॥
ୟସ୍ସ ପାରଂ ଅପାରଂ ୱା, ପାରାପାରଂ ନ ୱିଜ୍ଜତି।
ୱୀତଦ୍ଦରଂ ୱିସଂୟୁତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଝାୟିଂ ୱିରଜମାସୀନଂ, କତକିଚ୍ଚମନାସୱଂ।
ଉତ୍ତମତ୍ଥମନୁପ୍ପତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଦିୱା ତପତି ଆଦିଚ୍ଚୋ, ରତ୍ତିମାଭାତି ଚନ୍ଦିମା।
ସନ୍ନଦ୍ଧୋ ଖତ୍ତିୟୋ ତପତି, ଝାୟୀ ତପତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ।
ଅଥ ସବ୍ବମହୋରତ୍ତିଂ [ସବ୍ବମହୋରତ୍ତଂ (?)] , ବୁଦ୍ଧୋ ତପତି ତେଜସା॥
ବାହିତପାପୋତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ, ସମଚରିୟା ସମଣୋତି ୱୁଚ୍ଚତି।
ପବ୍ବାଜୟମତ୍ତନୋ ମଲଂ, ତସ୍ମା ‘‘ପବ୍ବଜିତୋ’’ତି ୱୁଚ୍ଚତି॥
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ସ ପହରେୟ୍ୟ, ନାସ୍ସ ମୁଞ୍ଚେଥ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ।
ଧୀ [ଧି (ସ୍ୟା॰ ବ୍ୟାକରଣେସୁ)] ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ସ ହନ୍ତାରଂ, ତତୋ ଧୀ ୟସ୍ସ [ୟୋ + ଅସ୍ସ = ୟସ୍ସ] ମୁଞ୍ଚତି॥
ନ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ସେତଦକିଞ୍ଚି ସେୟ୍ୟୋ, ୟଦା ନିସେଧୋ ମନସୋ ପିୟେହି।
ୟତୋ ୟତୋ ହିଂସମନୋ ନିୱତ୍ତତି, ତତୋ ତତୋ ସମ୍ମତିମେୱ ଦୁକ୍ଖଂ॥
ୟସ୍ସ କାୟେନ ୱାଚାୟ, ମନସା ନତ୍ଥି ଦୁକ୍କଟଂ।
ସଂୱୁତଂ ତୀହି ଠାନେହି, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟମ୍ହା ଧମ୍ମଂ ୱିଜାନେୟ୍ୟ, ସମ୍ମାସମ୍ବୁଦ୍ଧଦେସିତଂ।
ସକ୍କଚ୍ଚଂ ତଂ ନମସ୍ସେୟ୍ୟ, ଅଗ୍ଗିହୁତ୍ତଂୱ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ॥
ନ ଜଟାହି ନ ଗୋତ୍ତେନ, ନ ଜଚ୍ଚା ହୋତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ।
ୟମ୍ହି ସଚ୍ଚଞ୍ଚ ଧମ୍ମୋ ଚ, ସୋ ସୁଚୀ ସୋ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ॥
କିଂ ତେ ଜଟାହି ଦୁମ୍ମେଧ, କିଂ ତେ ଅଜିନସାଟିୟା।
ଅବ୍ଭନ୍ତରଂ ତେ ଗହନଂ, ବାହିରଂ ପରିମଜ୍ଜସି॥
ପଂସୁକୂଲଧରଂ ଜନ୍ତୁଂ, କିସଂ ଧମନିସନ୍ଥତଂ।
ଏକଂ ୱନସ୍ମିଂ ଝାୟନ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ନ ଚାହଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଂ ବ୍ରୂମି, ୟୋନିଜଂ ମତ୍ତିସମ୍ଭୱଂ।
ଭୋୱାଦି ନାମ ସୋ ହୋତି, ସଚେ ହୋତି ସକିଞ୍ଚନୋ।
ଅକିଞ୍ଚନଂ ଅନାଦାନଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ସବ୍ବସଂୟୋଜନଂ ଛେତ୍ୱା, ୟୋ ୱେ ନ ପରିତସ୍ସତି।
ସଙ୍ଗାତିଗଂ ୱିସଂୟୁତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଛେତ୍ୱା ନଦ୍ଧିଂ [ନନ୍ଧିଂ (କ॰ ସୀ॰), ନନ୍ଦିଂ (ପୀ॰)] ୱରତ୍ତଞ୍ଚ, ସନ୍ଦାନଂ [ସନ୍ଦାମଂ (ସୀ॰)] ସହନୁକ୍କମଂ।
ଉକ୍ଖିତ୍ତପଲିଘଂ ବୁଦ୍ଧଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଅକ୍କୋସଂ ୱଧବନ୍ଧଞ୍ଚ, ଅଦୁଟ୍ଠୋ ୟୋ ତିତିକ୍ଖତି।
ଖନ୍ତୀବଲଂ ବଲାନୀକଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଅକ୍କୋଧନଂ ୱତୱନ୍ତଂ, ସୀଲୱନ୍ତଂ ଅନୁସ୍ସଦଂ।
ଦନ୍ତଂ ଅନ୍ତିମସାରୀରଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୱାରି ପୋକ୍ଖରପତ୍ତେୱ, ଆରଗ୍ଗେରିୱ ସାସପୋ।
ୟୋ ନ ଲିମ୍ପତି [ଲିପ୍ପତି (ସୀ॰ ପୀ॰)] କାମେସୁ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟୋ ଦୁକ୍ଖସ୍ସ ପଜାନାତି, ଇଧେୱ ଖୟମତ୍ତନୋ।
ପନ୍ନଭାରଂ ୱିସଂୟୁତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଗମ୍ଭୀରପଞ୍ଞଂ ମେଧାୱିଂ, ମଗ୍ଗାମଗ୍ଗସ୍ସ କୋୱିଦଂ।
ଉତ୍ତମତ୍ଥମନୁପ୍ପତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଅସଂସଟ୍ଠଂ ଗହଟ୍ଠେହି, ଅନାଗାରେହି ଚୂଭୟଂ।
ଅନୋକସାରିମପ୍ପିଚ୍ଛଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ନିଧାୟ ଦଣ୍ଡଂ ଭୂତେସୁ, ତସେସୁ ଥାୱରେସୁ ଚ।
ୟୋ ନ ହନ୍ତି ନ ଘାତେତି, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଅୱିରୁଦ୍ଧଂ ୱିରୁଦ୍ଧେସୁ, ଅତ୍ତଦଣ୍ଡେସୁ ନିବ୍ବୁତଂ।
ସାଦାନେସୁ ଅନାଦାନଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟସ୍ସ ରାଗୋ ଚ ଦୋସୋ ଚ, ମାନୋ ମକ୍ଖୋ ଚ ପାତିତୋ।
ସାସପୋରିୱ ଆରଗ୍ଗା [ଆରଗ୍ଗେ (କ॰)] , ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଅକକ୍କସଂ ୱିଞ୍ଞାପନିଂ, ଗିରଂ ସଚ୍ଚମୁଦୀରୟେ।
ୟାୟ ନାଭିସଜେ କଞ୍ଚି [କିଞ୍ଚି (କ॰)] , ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟୋଧ ଦୀଘଂ ୱ ରସ୍ସଂ ୱା, ଅଣୁଂ ଥୂଲଂ ସୁଭାସୁଭଂ।
ଲୋକେ ଅଦିନ୍ନଂ ନାଦିୟତି [ନାଦେତି (ମ॰ ନି॰ ୨.୪୫୯)] , ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଆସା ୟସ୍ସ ନ ୱିଜ୍ଜନ୍ତି, ଅସ୍ମିଂ ଲୋକେ ପରମ୍ହି ଚ।
ନିରାସାସଂ [ନିରାସୟଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ ପୀ॰), ନିରାସକଂ (?)] ୱିସଂୟୁତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟସ୍ସାଲୟା ନ ୱିଜ୍ଜନ୍ତି, ଅଞ୍ଞାୟ ଅକଥଂକଥୀ।
ଅମତୋଗଧମନୁପ୍ପତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟୋଧ ପୁଞ୍ଞଞ୍ଚ ପାପଞ୍ଚ, ଉଭୋ ସଙ୍ଗମୁପଚ୍ଚଗା।
ଅସୋକଂ ୱିରଜଂ ସୁଦ୍ଧଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଚନ୍ଦଂୱ ୱିମଲଂ ସୁଦ୍ଧଂ, ୱିପ୍ପସନ୍ନମନାୱିଲଂ।
ନନ୍ଦୀଭୱପରିକ୍ଖୀଣଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟୋମଂ [ୟୋ ଇମଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ପଲିପଥଂ ଦୁଗ୍ଗଂ, ସଂସାରଂ ମୋହମଚ୍ଚଗା।
ତିଣ୍ଣୋ ପାରଗତୋ [ପାରଗତୋ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ॰ ପୀ॰)] ଝାୟୀ, ଅନେଜୋ ଅକଥଂକଥୀ।
ଅନୁପାଦାୟ ନିବ୍ବୁତୋ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟୋଧ କାମେ ପହନ୍ତ୍ୱାନ [ପହତ୍ୱାନ (ସୀ॰ ପୀ॰)] , ଅନାଗାରୋ ପରିବ୍ବଜେ।
କାମଭୱପରିକ୍ଖୀଣଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ [ଇଦଂ ଗାଥାଦ୍ୱୟଂ ୱିଦେସପୋତ୍ଥକେସୁ ସକିଦେୱ ଦସ୍ସିତଂ] ॥
ୟୋଧ ତଣ୍ହଂ ପହନ୍ତ୍ୱାନ, ଅନାଗାରୋ ପରିବ୍ବଜେ।
ତଣ୍ହାଭୱପରିକ୍ଖୀଣଂ , ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ହିତ୍ୱା ମାନୁସକଂ ୟୋଗଂ, ଦିବ୍ବଂ ୟୋଗଂ ଉପଚ୍ଚଗା।
ସବ୍ବୟୋଗୱିସଂୟୁତ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ହିତ୍ୱା ରତିଞ୍ଚ ଅରତିଞ୍ଚ, ସୀତିଭୂତଂ ନିରୂପଧିଂ।
ସବ୍ବଲୋକାଭିଭୁଂ ୱୀରଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଚୁତିଂ ୟୋ ୱେଦି ସତ୍ତାନଂ, ଉପପତ୍ତିଞ୍ଚ ସବ୍ବସୋ।
ଅସତ୍ତଂ ସୁଗତଂ ବୁଦ୍ଧଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟସ୍ସ ଗତିଂ ନ ଜାନନ୍ତି, ଦେୱା ଗନ୍ଧବ୍ବମାନୁସା।
ଖୀଣାସୱଂ ଅରହନ୍ତଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ୟସ୍ସ ପୁରେ ଚ ପଚ୍ଛା ଚ, ମଜ୍ଝେ ଚ ନତ୍ଥି କିଞ୍ଚନଂ।
ଅକିଞ୍ଚନଂ ଅନାଦାନଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ଉସଭଂ ପୱରଂ ୱୀରଂ, ମହେସିଂ ୱିଜିତାୱିନଂ।
ଅନେଜଂ ନ୍ହାତକଂ [ନହାତକଂ (ସୀ॰ ସ୍ୟା॰ କଂ ପୀ॰)] ବୁଦ୍ଧଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ପୁବ୍ବେନିୱାସଂ ୟୋ ୱେଦି, ସଗ୍ଗାପାୟଞ୍ଚ ପସ୍ସତି,
ଅଥୋ ଜାତିକ୍ଖୟଂ ପତ୍ତୋ, ଅଭିଞ୍ଞାୱୋସିତୋ ମୁନି।
ସବ୍ବୱୋସିତୱୋସାନଂ, ତମହଂ ବ୍ରୂମି ବ୍ରାହ୍ମଣଂ॥
ବ୍ରାହ୍ମଣୱଗ୍ଗୋ ଛବ୍ବୀସତିମୋ ନିଟ୍ଠିତୋ।
(ଏତ୍ତାୱତା ସବ୍ବପଠମେ ୟମକୱଗ୍ଗେ ଚୁଦ୍ଦସ ୱତ୍ଥୂନି, ଅପ୍ପମାଦୱଗ୍ଗେ ନୱ, ଚିତ୍ତୱଗ୍ଗେ ନୱ, ପୁପ୍ଫୱଗ୍ଗେ ଦ୍ୱାଦସ, ବାଲୱଗ୍ଗେ ପନ୍ନରସ, ପଣ୍ଡିତୱଗ୍ଗେ ଏକାଦସ, ଅରହନ୍ତୱଗ୍ଗେ ଦସ, ସହସ୍ସୱଗ୍ଗେ ଚୁଦ୍ଦସ, ପାପୱଗ୍ଗେ ଦ୍ୱାଦସ, ଦଣ୍ଡୱଗ୍ଗେ ଏକାଦସ, ଜରାୱଗ୍ଗେ ନୱ, ଅତ୍ତୱଗ୍ଗେ ଦସ, ଲୋକୱଗ୍ଗେ ଏକାଦସ, ବୁଦ୍ଧୱଗ୍ଗେ ନୱ [ଅଟ୍ଠ (କ॰)] , ସୁଖୱଗ୍ଗେ ଅଟ୍ଠ, ପିୟୱଗ୍ଗେ ନୱ, କୋଧୱଗ୍ଗେ ଅଟ୍ଠ, ମଲୱଗ୍ଗେ ଦ୍ୱାଦସ, ଧମ୍ମଟ୍ଠୱଗ୍ଗେ ଦସ, ମଗ୍ଗୱଗ୍ଗେ ଦ୍ୱାଦସ, ପକିଣ୍ଣକୱଗ୍ଗେ ନୱ, ନିରୟୱଗ୍ଗେ ନୱ, ନାଗୱଗ୍ଗେ ଅଟ୍ଠ, ତଣ୍ହାୱଗ୍ଗେ ଦ୍ୱାଦସ, ଭିକ୍ଖୁୱଗ୍ଗେ ଦ୍ୱାଦସ, ବ୍ରାହ୍ମଣୱଗ୍ଗେ ଚତ୍ତାଲୀସାତି ପଞ୍ଚାଧିକାନି ତୀଣି ୱତ୍ଥୁସତାନି।
ସତେୱୀସଚତୁସ୍ସତା, ଚତୁସଚ୍ଚୱିଭାୱିନା।
ସତତ୍ତୟଞ୍ଚ ୱତ୍ଥୂନଂ, ପଞ୍ଚାଧିକଂ ସମୁଟ୍ଠିତାତି) [( ) ଏତ୍ଥନ୍ତରେ ପାଠୋ ୱିଦେସପୋତ୍ଥକେସୁ ନତ୍ଥି, ଅଟ୍ଠକଥାସୁୟେୱ ଦିସ୍ସତି] ॥
[ଧମ୍ମପଦସ୍ସ ୱଗ୍ଗସ୍ସୁଦ୍ଦାନଂ§ୟମକଂ ପମାଦଂ ଚିତ୍ତଂ, ପୁପ୍ଫଂ ବାଲଞ୍ଚ ପଣ୍ଡିତଂ।§ରହନ୍ତଂ ସହସ୍ସଂ ପାପଂ, ଦଣ୍ଡଂ ଜରା ଅତ୍ତଲୋକଂ॥§ବୁଦ୍ଧଂ ସୁଖଂ ପିୟଂ କୋଧଂ, ମଲଂ ଧମ୍ମଟ୍ଠମଗ୍ଗଞ୍ଚ।§ପକିଣ୍ଣକଂ ନିରୟଂ ନାଗଂ, ତଣ୍ହା ଭିକ୍ଖୂ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ॥§ଗାଥାୟୁଦ୍ଦାନଂ§ୟମକେ ୱୀସଗାଥାୟୋ, ଅପ୍ପମାଦଲୋକମ୍ହି ଚ।§ପିୟେ ଦ୍ୱାଦସଗାଥାୟୋ, ଚିତ୍ତେ ଜରତ୍ତେକାଦସ॥§ପୁପ୍ଫବାଲସହସ୍ସମ୍ହି, ବୁଦ୍ଧ ମଗ୍ଗ ପକିଣ୍ଣକେ।§ସୋଳସ ପଣ୍ଡିତେ କୋଧେ, ନିରୟେ ନାଗେ ଚତୁଦ୍ଦସ॥§ଅରହନ୍ତେ ଦସଗ୍ଗାଥା, ପାପସୁଖମ୍ହି ତେରସ।§ସତ୍ତରସ ଦଣ୍ଡଧମ୍ମଟ୍ଠେ, ମଲମ୍ହି ଏକୱୀସତି॥§ତଣ୍ହାୱଗ୍ଗେ ସତ୍ତବ୍ବୀସ, ତେୱୀସ ଭିକ୍ଖୁୱଗ୍ଗମ୍ହି।§ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଏକତାଲୀସ, ଚତୁସ୍ସତା ସତେୱୀସ॥ (କ॰)]
ଧମ୍ମପଦେ ୱଗ୍ଗାନମୁଦ୍ଦାନଂ –
ୟମକପ୍ପମାଦୋ ଚିତ୍ତଂ, ପୁପ୍ଫଂ ବାଲେନ ପଣ୍ଡିତୋ।
ଅରହନ୍ତୋ ସହସ୍ସଞ୍ଚ, ପାପଂ ଦଣ୍ଡେନ ତେ ଦସ॥
ଜରା ଅତ୍ତା ଚ ଲୋକୋ ଚ, ବୁଦ୍ଧୋ ସୁଖଂ ପିୟେନ ଚ।
କୋଧୋ ମଲଞ୍ଚ ଧମ୍ମଟ୍ଠୋ, ମଗ୍ଗୱଗ୍ଗେନ ୱୀସତି॥
ପକିଣ୍ଣଂ ନିରୟୋ ନାଗୋ, ତଣ୍ହା ଭିକ୍ଖୁ ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣୋ।
ଏତେ ଛବ୍ବୀସତି ୱଗ୍ଗା, ଦେସିତାଦିଚ୍ଚବନ୍ଧୁନା॥
ଗାଥାନମୁଦ୍ଦାନଂ –
ୟମକେ ୱୀସତି ଗାଥା, ଅପ୍ପମାଦମ୍ହି ଦ୍ୱାଦସ।
ଏକାଦସ ଚିତ୍ତୱଗ୍ଗେ, ପୁପ୍ଫୱଗ୍ଗମ୍ହି ସୋଳସ॥
ବାଲେ ଚ ସୋଳସ ଗାଥା, ପଣ୍ଡିତମ୍ହି ଚତୁଦ୍ଦସ।
ଅରହନ୍ତେ ଦସ ଗାଥା, ସହସ୍ସେ ହୋନ୍ତି ସୋଳସ॥
ତେରସ ପାପୱଗ୍ଗମ୍ହି, ଦଣ୍ଡମ୍ହି ଦସ ସତ୍ତ ଚ।
ଏକାଦସ ଜରା ୱଗ୍ଗେ, ଅତ୍ତୱଗ୍ଗମ୍ହି ତା ଦସ॥
ଦ୍ୱାଦସ ଲୋକୱଗ୍ଗମ୍ହି, ବୁଦ୍ଧୱଗ୍ଗମ୍ହି ଠାରସ [ସୋଳସ (ସବ୍ବତ୍ଥ)] ।
ସୁଖେ ଚ ପିୟୱଗ୍ଗେ ଚ, ଗାଥାୟୋ ହୋନ୍ତି ଦ୍ୱାଦସ॥
ଚୁଦ୍ଦସ କୋଧୱଗ୍ଗମ୍ହି, ମଲୱଗ୍ଗେକୱୀସତି।
ସତ୍ତରସ ଚ ଧମ୍ମଟ୍ଠେ, ମଗ୍ଗୱଗ୍ଗେ ସତ୍ତରସ॥
ପକିଣ୍ଣେ ସୋଳସ ଗାଥା, ନିରୟେ ନାଗେ ଚ ଚୁଦ୍ଦସ।
ଛବ୍ବୀସ ତଣ୍ହାୱଗ୍ଗମ୍ହି, ତେୱୀସ ଭିକ୍ଖୁୱଗ୍ଗିକା॥
ଏକତାଲୀସଗାଥାୟୋ, ବ୍ରାହ୍ମଣେ ୱଗ୍ଗମୁତ୍ତମେ।
ଗାଥାସତାନି ଚତ୍ତାରି, ତେୱୀସ ଚ ପୁନାପରେ।
ଧମ୍ମପଦେ ନିପାତମ୍ହି, ଦେସିତାଦିଚ୍ଚବନ୍ଧୁନାତି॥
ଧମ୍ମପଦପାଳି ନିଟ୍ଠିତା।